به گزارش ایرنا، فعالیت سازمان ها و نهادهای اجرایی کشور روزهای پنجشنبه تابستان جاری با هدف مدیریت بهینه مصرف انرژی، هماهنگی با سیاست‌های ملی در شرایط گرم سال، افزایش بهره‌وری، کاهش مصرف برق در ساعات اوج بار و حفظ سلامت کارکنان و ارباب‌رجوع تعطیل اعلام شد.

پس از گذشت چند هفته که آخر هفته های جذاب از راه رسیده بود طولی نکشید لایه های پنهان این تصمیم که ابتدا تنها یک سیاست کلان برای عبور از معضل ناترازی انرژی قلمداد می شد خود را نشان داد و پیامدهای مثبت آن بر دیگر بخش های جامعه آشکار شد.

آثار مثبت اضافه شدن پنجشنبه به تعطیلات هفته

کارمندان و نیروهای ادارات که پیش از این علاوه بر سایر روزها بخش قابل توجهی از بازه زمانی آخر هفته آن ها برای وظایف سازمانی اختصاص داده می شد طعم فراغت از کار را چشیدند و فرصت ۲ روزه پنجشنبه و جمعه را برای رسیدگی به سایر مشغله های خود به خصوص خانواده غنیمت دانستند.

تعطیلی پنجشنبه علاوه بر کارکنان ادارات برای اقشار دیگر مردم نیز سودمند واقع شد. بسیاری از خانواده ها که پیش از این کمتر یکدیگر را می دیدند توانستند آخر هفته ها دیدارها را تازه کنند و یا برای مسافرت های کوتاه به مقصدهای نزدیک برنامه ریزی کنند از این رو صنعت گردشگری نیز دچار رونق مناسبی شد.

با توجه به تعطیلی مدارس در پنجشنبه ها، نگرانی والدین شاغل در نهادها و ادارات برای نگهداری و مراقبت از فرزندان خود در این روز برطرف و اعضای خانواده به معنای واقعی دور هم جمع شدند.

تعطیلی پنجشنبه ها همچنین کاهش هزینه مصرف انرژی، حمل‌ و نقل وخدمات پشتیبانی ادارات را به دنبال داشت. علاوه بر این برآیند پایش ها نشان می دهد در بیشتر سازمان ها، برنامه های مهم اداری از طریق دورکاری و شیفت بندی روزهای پنجشنبه مدیریت شد و این تصمیم در روند خدمات رسانی عمومی اختلال ایجاد نکرد. بنابراین چابک‌سازی نظام اداری و ارتقاء بهره‌وری منابع انسانی را نیز می توان از دیگر آثار مثبت این تصمیم دانست.

کاهش ترافیک و شلوغی مسیرهای پرتردد شهری در تعطیلات آخر هفته، پویایی برنامه های فرهنگی و اجتماعی و کمک به برنامه ریزی های راهبردی در سازمان ها برای موارد مهم از دیگر مزایای تعطیلی پنجشنبه ها بود.

تعطیلی پنجشنبه های اصفهان در انتظار تصمیم نهایی

چندی پیش با پایان یافتن تابستان و آغاز فصل پاییز، سخنگوی دولت از اعطای اختیار تعطیلی روزهای پنجشنبه و تغییر ساعت کاری ادارات به استانداران خبر داد.

به دنبال این خبر؛ نزدیک به ۲۰ استان کشور یکی پس از دیگری سیاست تعطیلی روز پنجشنبه را مجددا از سر گرفتند و آن را اعلام کردند. تصمیم سازی برای تعطیلی پنجشنبه در سایر استان ها ادامه دارد. در اصفهان اما در حالی که استمرار تعطیلی پنجشنبه ها به موضوع داغ روز تبدیل شده هنوز تکلیف این مساله روشن نیست.

بتازگی کارزار «درخواست تعطیلی پنجشنبه در استان اصفهان» نیز راه اندازی شده و در حال جمع آوری امضاء برای انتقال به استاندار اصفهان است.

در حالی که به دومین پنجشنبه پاییز نزدیک می شویم؛ یکشنبه هفته جاری معاون استاندار اصفهان خبر از اتخاذ تصمیم نهایی برای این مساله در جلسه «شورای تحول اداری معاون توسعه مدیریت و منابع استانداری اصفهان» داد.

ابراهیم معتمدی افزود: با توجه به بررسی‌های انجام شده و برآیند درخواست های موجود، تصمیم نهایی برای این موضوع در جلسه روز سه شنبه شورای تحول اداری با حضور استاندار اصفهان اخذ و نتیجه نهایی پس از آن به اطلاع نهادهای اجرایی و عموم مردم خواهد رسید.

به گفته معاون توسعه مدیریت و منابع استانداری اصفهان، تصمیم‌گیری نهایی در ارتباط با تعطیلی استان در روزهای پنجشنبه بر اساس شاخص‌های گوناگون و بررسی مزایا و معایب آن انجام خواهد شد.

ارزش گذاری کارمندان با تعطیلی پنجشنبه ها

یک روانشناس صنعتی و سازمانی و عضو هیات علمی گروه روانشناسی دانشگاه اصفهان در همین پیوند به ایرنا گفت: تعطیلی پنجشنبه‌ها به عنوان یک تغییر در روال کاری می‌تواند تأثیرات مثبتی بر بهره‌وری کارکنان و ارتقای نشاط روانی آن‌ها داشته باشد.

هاجر براتی با بیان اینکه کارمندان به طور معمول با فشار کاری و گذراندن زمان‌های طولانی در محل کار مواجه هستند؛ افزود: افزودن یک روز تعطیل اضافی می‌تواند به کاهش استرس و خستگی شغلی کمک کند، که این امر در نهایت افزایش کارایی و کیفیت عملکرد کارکنان در روزهای کاری را به دنبال خواهد داشت.

این روانشناس صنعتی و سازمانی افزود: وقتی که افراد فرصتی برای استراحت دارند، توانایی آن‌ها برای تمرکز و خلاقیت شغلی بهبود می‌یابد، همچنین تامین یک محیط کاری مثبت و حمایت‌کننده، می‌تواند به افزایش انگیزه و تعهد کارکنان منجر شود.

براتی با بیان اینکه تعطیلی یک روز در هفته می‌تواند به ایجاد چنین محیطی کمک کند، افزود: این تصمیم به کارمندان اجازه می دهد تا با تجدید نیرو به محل کار بازگردند و احساس کنند که ارزش‌گذاری شده‌اند، در نتیجه رضایت شغلی، بهره وری و تعهد به سازمان نیز افزایش می یابد.

پنجشنبه های تعطیل؛ تجربه موفق بهره وری شغلی

عضو هیات علمی گروه روانشناسی دانشگاه اصفهان افزود: با ایجاد تعادل میان کار و زندگی شخصی، کارکنان می‌توانند وقت بیشتری را با خانواده و دوستان خود سپری کنند، به فعالیت‌های تفریحی، فراگیری تجربه های جدید و فعالیت‌های خارج از کار بپردازند که با تقویت روابط اجتماعی به بهبود سلامت روان آن ها منتهی می شود.

استاد دانشگاه اصفهان افزود: نتایج یک پژوهش علمی در سال ۲۰۱۹ نشان داد ۷۵ درصد کارکنانی که تجربه تعطیلات اضافی داشتند، افزایش معناداری در احساس سلامتی و رضایت شغلی خود گزارش کردند.

براتی افزود: همچنین نتایج مطالعه‌ای دیگر در سال ۲۰۲۰ نشان داد سازمان‌هایی که تعطیلات بیشتری برای کارکنان خود در نظر می‌گیرند، ۳۰ درصد بهره‌وری بیشتری نسبت به سازمان‌هایی که چنین سیاستی ندارند، داشته‌اند.

وی با بیان اینکه سازمان‌ها و شرکت‌ها می‌توانند از تعطیلی پنجشنبه‌ها به عنوان ابزاری برای بهبود شرایط کاری و افزایش رضایت شغلی کارکنان بهره‌برداری کنند، افزود: اگرچه ممکن است در ابتدا این تغییر نیاز به برنامه‌ریزی و ارزیابی دقیق داشته باشد، اما در دراز مدت می‌تواند به ایجاد یک محیط کاری سالم و پویا منجر شود که تولید و نوآوری را افزایش می‌دهد.

عضو هیات علمی گروه روانشناسی دانشگاه اصفهان بر این باور است اجرای تعطیلی پنجشنبه که نتایج خوبی در مدت اخیر داشته نه تنها رضایت کارکنان را به دنبال دارد بلکه منافع زیادی را نیز برای سازمان‌ها به همراه خواهد داشت.

ضرورت توجه به آثار جامعه شناختی تعطیلی پنجشنبه

پژوهشگر اجتماعی و جامعه شناس در اصفهان، معتقد است دامنه آثار تعطیلی پنجشنبه ها گسترده تر از اهداف رایج آن است.

امان الله باطنی در گفت و گو با ایرنا افزود: با توجه به اینکه میانگین کار مفید در ایران حدود ۱۱ ساعت در هفته است، برای داشتن بهره وری چندان تفاوتی نمی کند که پنجشنبه ها تعطیل باشد یا نباشد.

وی خاطرنشان کرد: رویکرد برخی استان‌ها بر تعطیل‌نشدن پنجشنبه ها یادآور نوعی حکمرانی کاریکاتوری است، به این معنا که هم آرمان‌ها در حوزه بهره وری محقق نمی شود و هم اصرار بر کوتاه نیامدن از آن داریم.

باطنی با بیان اینکه ردپای این دیدگاه را در بسیاری از موارد خُرد و کلان مشاهده می کنیم، افزود: به عنوان نمونه، در حالی بر درج نرخ رشد هشت درصدی در برنامه هفتم توسعه اصرار داریم که میانگین نرخ رشد اقتصادی کشور در چهار دهه بین ۲ و منفی ۲ بوده و فراتر نرفته است.

این پژوهشگر اجتماعی افزود: خلاء واقع گرایی و عمل گرایی همچنین ناترازی میان حقیقت و واقعیت، موضوع تعطیلی پنجشنبه را به یک منظومه غیرقابل حل تبدیل کرده بطوریکه در تصمیم سازی همین یک مورد کوچک نیز به بن بست رسیده ایم.

باطنی ادامه داد: به لحاظ جامعه شناختی، تعطیلی پنجشنبه ها و ۲ روزه شدن تعطیلات آخر هفته با نهادینه سازی و مدون شدن تفریح، رونق اقتصاد گردشگری و اشتغال در این حوزه را به دنبال خواهد داشت.

وی اضافه کرد: امکان تفریح ۲ روزه برای خانواده، کمک می کند بوم گردی و مسافرت های با مسافت کوتاه رونق بگیرد و اقتصاد روستا تقویت شود.

این جامعه شناس گفت: بررسی ها نشان داده رویکرد تقویت اقتصاد روستا و جوامع محلی بر کاهش نرخ تجرد جوانان روستا، مهاجرت آن ها به شهرها و حاشیه نشینی تاثیر مستقیم دارد.

باطنی با بیان اینکه تعطیلی پنجشنبه بر ساماندهی بخشی از آسیب های اجتماعی نیز موثر است، افزود: به عنوان نمونه در زمان حاضر نرخ مکالمه زوجین در طول روز تنها ۱۷ دقیقه است که تعطیلی پنجشنبه از جمله راهکارهای افزایش سرانه مکالمه زوجین و کاهش طلاق عاطفی است.

این پژوهشگر اجتماعی تاکید کرد: مسوولان در تصمیم سازی برای تعطیلی پنجشنبه، باید با نگاه جامع نگر تاثیرات خرد و کلان این موضوع را ارزیابی کنند.

تعطیلات آخر هفته؛ میان بُر حفظ کیان خانواده

یک پژوهشگر مطالعات فرهنگی و خانواده نیز در گفت و گو با ایرنا اظهار کرد: تعطیلی پنجشنبه با تامل در ملاحظات فرهنگ عامه جامعه ایرانی در تحکیم کیان خانواده موثر است.

فرهاد بوستانی افزود: با توجه به اینکه بطور معمول «خانواده محوری» به عنوان یک راهبرد پیش نیاز در برنامه دولت ها گنجانده شده است؛ تدوین برنامه جامعه برای اضافه شدن تعطیلات آخر هفته به عنوان میان بُر کمک به ارزش گذاری مفهوم خانواده راهگشا خواهد بود.

این پژوهشگر افزود: مسوولان بالادستی و مدیران میانی باید با نگاه جامع نگر و با انعطاف خلاقانه؛ قوانین رایج را در مسیر کمک به خانواده متحول و اثربخش کنند.

بوستانی تاکید کرد: در تصمیم سازی برای تعطیلی پنجشنبه؛ موضوع «نشاط خانواده» و «چاره یابی فرسودگی شغلی نیروی انسانی»به اندازه ناترازی انرژی و قوانین استخدامی اهمیت دارد و نباید مغفول بماند.

سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس نیز روز سه شنبه، هشتم شهریور جاری در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: وضعیت بلاتکلیفی در تعطیلی روزهای پنجشنبه نه تنها اعتماد مردم به مدیریت اجرایی را کاهش داده، بلکه زندگی روزمره آن‌ها را نیز مختل کرده است.

حاکم ممکان تاکید کرد: مجلس هر چه سریع‌تر موضوع تعطیلی پنجشنبه‌ها را تصویب کند تا عدالت در سراسر کشور جاری شود.

وی افزود: تا آن زمان، انتظار می‌رود که مابقی استان‌ها نیز به تبع تهران تعطیل شوند تا تبعیض اداری و سردرگمی کارکنان برطرف شده و عدالت، آرامش و بهره وری تضمین شود.

به گزارش ایرنا، نمایندگان مجلس شورای اسلامی یک ماه پیش به بررسی ایرادات شورای نگهبان در لایحه اصلاح ماده (۸۷) قانون مدیریت خدمات کشوری پرداختند که با رای مجلس، لایحه درباره کاهش ساعت کاری کارکنان دولت و تعطیلی پنجشنبه‌ها برای بررسی مجدد به کمیسیون اجتماعی ارجاع شد.

موضوع تعطیلی‌های آخر هفته در کشورهای مختلف به علت درگیر بودن نزدیک به ۱۰۰درصد جامعه با آن، یکی از مهمترین مباحث دنبال شده از سوی دولت‌ها بوده و هر کشوری به روال و منوال خود، مسیری برای ارتقای شاخص رضایت مردم با نیم نگاهی به بهبود عملکردی کارکنان دولت، بخش خصوصی و حتی اصناف دنبال می کند.