سالَک یک بیماری پوستی است که بر اثر گزش نوعی پشه خاکی به انسان منتقل می‌شود و ضایعات بد شکل و عوارض اجتماعی، روحی و روانی از پیامدهای ناگوار این بیماری است؛ اصفهان از استان‌های سالک خیز کشور به‌شمار می‌آید و حدود ۹۱ کانون اصلی سالک در آن شناسایی شده است

به گزارش باخبرباش به نقل از ایرنا رضا فدایی روز چهارشنبه در جمع خبرنگاران در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان افزود: پارسال سه هزار و ۱۱۳ مورد ابتلا به سالک در شهرستان‌های زیر پوشش دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در استان گزارش شد که امسال به یکهزار و ۷۸ مورد کاهش یافت.

وی ادامه داد: میزان موارد بروز سالک در شهرستان ورزنه که در سال ۹۷ مشکل ساز شد و به ۸۹۵ مورد رسید در سال جاری بسیار کاهش یافت و ۲۸ مورد بود.

استان اصفهان بیش از پنج میلیون و ۳۰۰ هزار نفر جمعیت در ۲۸ شهرستان دارد که امور بهداشتی و درمانی ۲۶ شهرستان (جز کاشان و آران و بیدگل) با بیش از چهار میلیون و ۷۰۰ هزار نفر جمعیت با دانشگاه علوم پزشکی اصفهان است.

فدایی با اشاره به اینکه سال گذشته استان اصفهان رتبه دوم موارد بُروز سالک را با سه هزار و ۵۶۸ مورد (مجموع آمار دانشگاه های علوم پزشکی اصفهان و کاشان) در کشور داشت، خاطرنشان کرد: فارس با چهار هزار و ۵۵۵ و خوزستان با یکهزار و ۴۸۴ مورد به ترتیب رتبه های اول و سوم سالک را در سال قبل داشتند.

وی اضافه کرد: اصفهان از نظر میزان بروز سالک در هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت با شاخص ۶۶.۸ رتبه سوم را پس از استان های فارس و سمنان دارد، گفت: ۱۸ استان و ۱۴۳ شهرستان با بیماری سالک درگیر هستند، تا کنون حدود یکهزار و ۹۱۶ کانون سالک در ایران شناسایی شده است و سالانه بیش از ۲۳ هزار مورد بروز سالک در کشور گزارش می‌شود.

وی با بیان اینکه بیماری سالک در سال‌های مختلف نوسان دارد، تصریح کرد: اگر مجموعه اقدامات پیشگیرانه به خوبی انجام شود این اُفت و خیزها به هم نزدیک می‌شود و میزان موارد ابتلا با درصدی کمتری، بالا می رود نه اینکه ناگهان ۲ یا سه برابر شود.

فدایی از جمله شهرستان‌های درگیر سالک در استان اصفهان را اصفهان، جرقویه، ورزنه، هرند، کوهپایه، اردستان، نطنز، برخوار، شاهین شهر و میمه و نایین برشمرد و افزود: سالک در شهرستان نایین سال گذشته با بروز حدود ۶۰ مورد سالک در چوپانان خود را نشان داد.

وی به برخی از کانون‌های بومی (آندمیک) سالک با ابعاد سیاسی، اجتماعی، امنیتی، فرهنگی و گردشگری در استان مانند برخی از مناطق زیارتی و بوم‌گردی، امام‌زاده آقاعلی عباس، ورزشگاه نقش جهان و پایگاه هشتم شکاری اشاره کرد و گفت: تاغ‌زارهای نزدیک مناطق مسکونی و برخی از زراعت‌ها نیز از موارد جاذب موش مخزن سالک هستند.

مسوول گروه مبارزه با بیماری‌های واگیر دانشگاه علوم پزشکی اصفهان به برنامه این دانشگاه برای مقابله با سالک که اجرای آن از سال ۸۷ آغاز شد، اشاره کرد و گفت: این برنامه دارای چند بخش و مرحله است که مبارزه با موش و پشه ناقل به‌منظور محدود نگه داشتن بیماری یکی از آنهاست.

فدایی به طرح تولید واکسن سالک نیز اشاره و اضافه کرد: این طرح از اسفند سال ۹۷ در اصفهان و فارس به‌صورت آزمون اجرا شد و در ورزنه اصفهان حدود ۲ هزار نفر آن را دریافت کردند که پس از چهار سال پیگیری مشخص شد که این واکسن تا ۷۰ درصد باعث کاهش موارد ابتلا شده اما هنوز این طرح در حال بررسی است.

اجرای برنامه مقابله با سالک به بودجه نیاز دارد

مسوول گروه مبارزه با بیماری‌های واگیر دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با تاکید بر اینکه اجرای برنامه مقابله به سالک به بودجه کافی نیاز دارد، گفت: وزارت بهداشت بخشی از این بودجه را تامین می کند اما عمده آن از محل " بند م ماده ۲۸ الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت" و توسط مدیریت بحران و استانداری تامین می شود.

وی با بیان اینکه نیروی انسانی مورد نیاز برای این طرح نیز با کمک بسیج سازندگی تامین می شود، افزود: امسال برنامه مقابله با سالک در ۸۴ کانون اصلی سالک و تا پایان شهریور با حدود ۱۳ هزار نفر روز کار نیروی انسانی انجام شد.

فدایی با اشاره به اینکه سال های گذشته فقط یک مرکز نمونه گیری از زخم سالک در اصفهان فعال بود، خاطرنشان کرد: امروز ۲۸ آزمایشگاه در استان در زمینه تشخیص سالک فعالیت دارند و همچنین درمان سالک با داروی گلوکانتیم رایگان است.

وی، دوران طلایی تشخیص و درمان سالک را تا ۱۴ روز بعد از ایجاد جوش اولیه دانست و تاکید کرد: نقش مردم، شهرداری ها و شوراها در مسائل بهداشتی به‌ویژه موضوع سالک بسیار مهم است.

وی تصریح کرد: در مناطق سالک خیز استان، برخی شهرداری ها برای اجرای برنامه های مقابله با سالک با ما همکاری کردند و برخی این کار را نکردند و می گویند که پول کافی ندارند درحالیکه مساله این است که این کار برای مردم انجام می شود.

فدایی همچنین درباره تاثیر خشک بودن بستر زاینده رود بر بیماری سالک گفت: خشک شدن بستر این رودخانه و زیر کشت نرفتن اراضی کشاورزی سبب شد که جوندگان برای پیدا کردن غذا به مناطق مسکونی نزدیک تر شوند و یک عامل در تشدید مشکل شد.

پژمان عقدک سرپرست روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان نیز در این نشست با تاکید بر اهمیت آموزش مردم و لزوم تذکر به مسوولان درباره پیوست سلامت در طرح های بزرگ، گفت: موارد مربوط به تَرک فعل در کمیته صیانت و حفظ حقوق مردم زیر مجموعه کارگروه سلامت و امنیت غذایی استان بررسی می شود.

اصفهان یکی از استان‌های سالک خیز کشور به ویژه از نوع روستایی است، زمان اوج ابتلا به این بیماری از اواخر شهریور تا آبان است و دانشگاه علوم پزشکی اصفهان از سال ۸۷ تا کنون چندین برنامه را برای کنترل سالک اجرا کرده است.

پزشکان و کارشناسان معتقدند که سالک حاصل در کنار هم قرار گرفتن عوامل مختلف مانند موش ناقل، پشه، انگل و انسان است و برای کاهش آن باید زنجیره بین این عوامل، گسسته شود.