خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: بی‌حجابی پدیده‌ای چندوجهی است که ریشه در تحولات فرهنگی، اجتماعی، رسانه‌ای و اقتصادی دارد و عبور از این چالش نیازمند عزم ملی، آموزش فراگیر، گفت‌وگوی سازنده بین نسل‌ها و تقویت مرزهای روشن میان اخلاق، قانون و آزادی فردی است.

بی‌حجابی تهدید بنیان خانواده و افزایش ناهنجاری‌های اجتماعی

شیرین امامی‌فر، وکیل دادگستری، با اشاره به تجربیات خود در حوزه مشاوره و مددکاری اجتماعی اظهار کرد: بی‌حجابی در جامعه خانواده‌محور می‌تواند زمینه‌ساز افزایش خیانت زوجین، فروپاشی خانواده‌ها و در نتیجه رشد آمار طلاق شود.

به گفته او، این پدیده موجب کاهش اعتماد، تزلزل روابط عاطفی و گسترش بی‌وفایی در میان زوجین است.

امامی‌فر در گفتگو با خبرنگار مهر افزود: بررسی برخی پرونده‌های حقوقی نشان می‌دهد گروهی از زنان با پوشش نامناسب و برنامه‌ریزی قبلی، با ازدواج یا ایجاد روابط عاطفی وارد زندگی مردان متأهل می‌شوند، در حالی‌که هدف اصلی آن‌ها اخاذی و کلاهبرداری مالی است.

وی با تاکید بر اینکه فروپاشی خانواده و افزایش ناهنجاری‌های اجتماعی از پیامدهای بارز این معضل است، تصریح کرد: بی‌حجابی باعث تضعیف بنیان خانواده، افزایش طلاق و خیانت می‌شود و در نتیجه، انسجام خانوادگی کاهش یافته و ناامنی عاطفی برای همسر و فرزندان ایجاد می‌کند. این عوامل در مجموع سلامت فرهنگی و اخلاقی جامعه را تهدید می‌کند.

امامی‌فر ادامه داد: از منظر حقوقی، قانون درباره حد پوشش صراحت دارد، اما اجرای این قانون باید با حفظ کرامت انسانی و رعایت حقوق شهروندی همراه باشد.

وی گفت: برخوردهای قهری در صورت نداشتن پشتوانه فرهنگی، نتیجه معکوس خواهد داشت و به تقابل اجتماعی دامن می‌زند.

وی در پایان تاکید کرد: نهادهای آموزشی و فرهنگی باید در حوزه تبیین ارزش‌های حجاب و عفاف، نقش پیشگام داشته باشند و به جای برخوردهای سلبی، گفتمان‌سازی و ارتقای آگاهی عمومی را در دستور کار قرار دهند.

حجاب، رکن امنیت اخلاقی و استحکام خانواده است

منیژه سیدحسینی، کارشناس مشاوره و مددکاری معاونت اجتماعی نیروی انتظامی، اصفهان گفت: یکی از مهم‌ترین عوامل تأمین امنیت اخلاقی و اجتماعی در جامعه، رعایت حجاب و پرهیز از پوشش نامناسب زنان است.

وی افزود: بی‌حجابی در جامعه پیامدهای ناگواری به همراه دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به گرایش به آرایش‌های افراطی، خودآرایی و رفتارهای نمایشی اشاره کرد.

سیدحسینی با اشاره به یکی دیگر از آسیب‌های اجتماعی ناشی از بی‌حجابی اظهار داشت: سست شدن بنیان خانواده، شکسته شدن حرمت‌های خانوادگی و گسترش برهنگی در جامعه از عواملی است که به جدایی و از هم‌گسیختگی خانواده‌ها منجر می‌شود.

وی تاکید کرد: اگر زنان و مردان به فلسفه حقیقی حجاب پی ببرند و با باور به منافع گسترده آن در زندگی اجتماعی، حجاب اسلامی را بپذیرند، ذهن و رفتار انسان‌ها از تمایلات نفسانی دور شده و جامعه به سوی تعالی علمی و فرهنگی پیش خواهد رفت.

بدحجابی زمینه‌ساز ناهنجاری‌های رفتاری و تزلزل خانواده‌هاست

بر اساس یافته‌های روان‌شناسی اجتماعی، بدحجابی موجب کاهش آرامش روانی و امنیت فردی و خانوادگی می‌شود و با اختلالات شخصیتی، کاهش مسئولیت‌پذیری اجتماعی و افزایش ناهنجاری‌های رفتاری ارتباط مستقیم دارد. این پدیده ریشه در ضعف الگوپذیری صحیح، نبود آموزش اصولی در خانواده، ضعف کنترل اجتماعی، فشار گروه‌های هم سال و تأثیر پذیری از رسانه‌های غربی مصرف‌گرا دارد.

بهجت‌السادات طباطبایی، کارشناس روان‌شناسی، در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: افراد با گرایش به بی‌حجابی، ارزش‌های انسانی و معنوی خود را نادیده می‌گیرند و به جای تاکید بر شخصیت و درک درونی، تلاش می‌کنند از طریق ظاهر و جسم خود جلب توجه کنند.

وی افزود: این رویکرد در بلندمدت عزت‌نفس را کاهش داده و احساس ناامنی روانی را در فرد تقویت می‌کند.

طباطبایی با بیان اینکه مشکل اصلی در ضعف آموزش روانی و خانوادگی نسل‌های جدید نهفته است، گفت: بسیاری از نوجوانان و جوانان دچار گسست میان ارزش‌های خانوادگی و هنجارهای ترویج‌شده از سوی رسانه‌ها هستند و در نتیجه، با تضادهای اجتماعی و رفتاری روبه‌رو می‌شوند.

وی افزود: گسترش بدحجابی در سطح خانواده سبب فروپاشی روابط عاطفی و افزایش آسیب‌های روانی می‌شود، زیرا ناآشنا بودن خانواده در آگاهی دادن، ارتباطات غیرمتعارف در جامعه رشد کرده و ارزش‌های اعتقادی و فرهنگی خانواده‌ها تضعیف می‌گردد.

این کارشناس روان‌شناسی ادامه داد: عدم هماهنگی میان هویت شخصی و اجتماعی، تخریب عزت‌نفس و ضعف کنترل اجتماعی از عوامل اصلی رشد رفتارهای هنجار شکنانه در زمینه پوشش است.

طباطبایی در پایان تاکید کرد: ریشه‌یابی فرهنگی و تقویت گفتمان دینی و فرهنگی با مشارکت کارشناسان و اساتید دانشگاه در رسانه‌ها، مدارس و محافل عمومی می‌تواند زمینه‌ساز تبیین درست پیام‌های مربوط به عفاف و حجاب در جامعه باشد.

حجاب جلوه‌گر زیبایی است، نه مانع آن

تینا قنبری، طراح لباس و دارنده رتبه برتر سیزدهمین جشنواره مد و لباس، با اشاره به رواج مدگرایی در میان نسل جوان گفت: متأسفانه در برخی اقشار، به‌ویژه میان جوانان، پیروی از مد رواج یافته است، به‌گونه‌ای که هر نوع پوشش و البسه‌ای که مغایر با شئونات ایرانی و اسلامی است استفاده می‌شود.

قنبری تجربه شرکت در همایش‌ها و نمایشگاه‌های متعدد داخلی و خارجی در معرفی پوشش ایرانی را بسیار خوب ارزیابی کرد و ادامه داد: در نمایشگاه‌های بین‌المللی مد و لباس، پوشش‌ها و طراحی‌های ایرانی با الهام از لباس‌های قومیتی، محلی و سنتی که بازتاب‌دهنده هویت فرهنگی و دینی ایرانی اسلامی است، بسیار مورد تحسین و خرید قرار می‌گیرند.

وی در عین حال افزود: این تحسین در حالی است که رسانه‌های خارجی نقش پررنگی در ترویج بی‌حجابی دارند و با تبلیغات هدفمند، فرهنگ پوشش ناقص و فاقد ارزش‌های فرهنگی و اخلاقی را اشاعه می‌دهند.

این طراح لباس با اشاره به مسئولیت رسانه‌های داخلی گفت: رسانه‌های کشور باید پیام‌های فرهنگی درباره حجاب و پوشش ایرانی اسلامی را با زبان هنرمندانه، خلاق و متناسب با سلیقه جوانان به جامعه منتقل کنند تا بتوان از گسترش جریان‌های ضد فرهنگی پیشگیری کرد.

قنبری ادامه داد: میدان‌های بین‌المللی علمی، فرهنگی و ورزشی بهترین بستر برای معرفی پوشش کامل و سنتی ایرانی اسلامی است. این رویدادها می‌توانند به گسترش فرهنگ پوشش ایرانی در میان زنان و دختران کمک کنند و نگاه نادرست نسبت به حجاب را از میان بردارند.

وی خاطر نشان کرد: پوشش، یکی از ویژگی‌های دیرینه فرهنگ ایرانی است. اگر نسل امروز از تاریخ و هویت خود فاصله بگیرد، طبیعی است که فرهنگ جایگزین، ذائقه و سلیقه او را تغییر خواهد داد.

بدحجابی، بازتاب شکاف فرهنگی و مدگرایی

گرایش به مدگرایی و مصرف‌گرایی، به‌ویژه در استفاده از وسایل آرایشی و زیبایی، در میان زنان ایرانی بسیار افزایش یافته است. این روند، علاوه بر تغییر در سبک زندگی، بار اقتصادی سنگینی بر خانواده‌ها تحمیل می‌کند و در درازمدت بر تعادل فرهنگی و روانی جامعه تأثیر می‌گذارد. آموزش‌وپرورش و خانواده‌ها، به‌عنوان مهم‌ترین نهادهای تربیتی، می‌توانند با برنامه‌های آگاهی‌بخش مستمر، نقش مؤثری در کاهش گرایش به بی‌حجابی ایفا کنند.

آموزش مفاهیم عفاف و حجاب از دوران کودکی و نوجوانی در محیط مدرسه و خانواده، زمینه‌ساز شکل‌گیری فرهنگ پوشش شرعی و کاهش آسیب‌های اجتماعی ناشی از بدحجابی است. بر اساس داده‌های میدانی، یکی از عوامل اساسی گسترش بی‌حجابی، شکاف میان ارزش‌های رسمی و ارزش‌های زیست در طبقات مختلف جامعه است.

رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی با ترویج سبک‌های زندگی متفاوت، نقش تعیین‌کننده‌ای در شکل‌دهی نگرش نسل جوان نسبت به پوشش داشته‌اند. در چنین شرایطی، سیاست‌گذاری‌های فرهنگی باید با شناخت دقیق از واقعیت‌های اجتماعی، تنوع فرهنگی و تغییرات نسلی تدوین شود تا بتواند با زبان روز به بازتعریف عفاف و هویت ایرانی بپردازد.