تبدیل پسماند سنگبری به صنایع دستی صادراتی در اصفهان
ایسنا/اصفهان مدیرعامل یک شرکت فناور در شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان گفت: سالانه حجم بالایی از سنگ در معادن و کارخانه‌های سنگبری به ضایعات تبدیل می‌شود که ما آن را به صنایع دستی صادراتی تبدیل می‌کنیم.
امیرحسین شاهپوری در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: در استان اصفهان بیش از دو هزار کارخانه سنگبری فعال هستند و حجم قابل توجهی از سنگ در این واحدها فرآوری می‌شود، اما طبق آمار، بیش از ۸۰ درصد سنگ در فرایند استخراج به ضایعات تبدیل شده و حتی در کارخانه‌ها نیز بیش از ۵۰ درصد سنگ ورودی به ضایعات بدل می‌شود. این موضوع نشان می‌دهد که بخش عمده‌ای از منابع طبیعی کشور در چرخه فرآوری از دست می‌رود.
وی با بیان اینکه سنگ یک ماده معدنی است که در هر نقطه جهان ویژگی‌های خاص خود را دارد، افزود: سنگ‌های ایران، به‌ویژه اصفهان، از کیفیت بالایی برخوردارند و حتی به کشورهای همسایه صادر می‌شوند. با این حال ضایعات سنگ که هیچ کاربردی نداشتند، به مشکلات زیست‌محیطی تبدیل شدند. به همین دلیل، هدف اصلی ما از تأسیس شرکت، بهره‌برداری از این ضایعات و تبدیل آن‌ها به محصولاتی با ارزش افزوده بود.
مدیرعامل این شرکت فناور مستقر در شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان بیان کرد: پس از بررسی‌های متعدد، ضایعات سنگ مرمر مبنای اصلی فعالیت ما قرار گرفت و تلاش کردیم آن‌ها را به محصولاتی قابل عرضه در بازار داخلی و خارجی تبدیل کنیم. این محصولات باید هم مورد پسند بازار باشند و هم قابلیت صادرات داشته باشند. یکی از اهداف اصلی ما رساندن هنر به خانه مردم از طریق تبدیل ضایعات سنگ به صنایع دستی بود.
شاهپوری ادامه داد: طی چند سال بررسی و حضور در نمایشگاه‌های مختلف، اطلاعاتی درباره سلیقه بازار به دست آوردیم؛ اینکه چه نوع محصولی و چه سبکی از نقاشی یا هنر روی سنگ بیشتر مورد استقبال قرار می‌گیرد. سپس با دریافت مجوز صنایع دستی، به عضویت شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان درآمدیم و هم‌اکنون در مرکز رشد هنر، زیر نظر این شهرک، مستقر هستیم.
وی با اشاره به چالش تجهیزات فرآوری گفت: دستگاه‌های موردنیاز برای کار ما در بازار وجود نداشت و به همین دلیل، تیم طراحی شرکت تمامی تجهیزات و ابزارهای لازم را خود طراحی و تولید کرد تا محصولاتی با کیفیت بالا عرضه شود. این امر موجب شد که برخی محصولات ما انحصاری شوند، زیرا فرایند تولید آن‌ها مشخص نیست و ابزارهای مشابه نیز در بازار وجود ندارد.
مدیرعامل این شرکت فناور یادآور شد: از دیگر اقدامات ما تلفیق سنگ با هنرهای مختلف است. محصولاتی تولید کرده‌ایم که روی آن‌ها نقاشی، خطاطی و نگارگری انجام می‌شود یا ترکیبی از چوب و سنگ، فلز و سنگ و حتی چرم و سنگ هستند. این تلفیق‌ها به ما امکان داده است محصولاتی نوآورانه وارد بازار کنیم.
شاهپوری با اشاره به مشکلات اقتصادی سال‌های اخیر توضیح داد: شرکت ما نوپا است، اما در سال‌های گذشته به دلیل کرونا، کاهش قدرت خرید مردم، افت گردشگری و تحریم‌ها، توسعه فعالیت ما با محدودیت مواجه شد. با وجود اینکه از لحاظ کیفی و پتانسیل در سطح بالایی هستیم، شرایط کلی کشور باعث شد نتوانیم آن‌گونه که مد نظر داشتیم توسعه پیدا کنیم.
وی افزود: استفاده از ضایعات سنگ کارخانه‌های سنگبری برای تولید محصولات کاربردی با ارزش افزوده بالا و صادراتی، طراحی و تولید تمامی تجهیزات و دستگاه‌ها در داخل شرکت، و تلفیق محصولات سنگی با دیگر صنایع دستی از جمله چوب، فلز و نقاشی از دستاوردهای شرکت است.
مدیرعامل این شرکت فناور در خصوص صادرات نیز گفت: با طراحی تجهیزات اختصاصی توانستیم وزن محصولات را کاهش دهیم، بدون آنکه از استحکام آن‌ها کاسته شود. این ویژگی، همراه با هنرهای متنوعی که روی سنگ اجرا می‌شود، محصولات ما را به‌گونه‌ای کرده که قابلیت عرضه در تمامی کشورها را دارند. در سال‌های گذشته مشتریانی از کشورهای عربی، اروپایی و حتی آمریکا داشتیم که محصولات ما را به صورت عمده یا چمدانی صادر می‌کردند، اما متأسفانه در شرایط فعلی، صادرات ما مانند بسیاری از صنایع دستی بسیار محدود شده است.
شاهپوری درباره چالش‌های صنعت سنگ کشور نیز خاطرنشان کرد: بزرگ‌ترین چالش این صنعت، ضایعات بالای فرآوری و استخراج است. دستگاه‌ها و تجهیزات موجود مناسب نیستند و همین موضوع موجب هدررفت منابع معدنی می‌شود، همچنین ضایعات رهاشده به یک معضل زیست‌محیطی بدل شده‌اند. از سوی دیگر، بازارهای صادراتی ایران، به‌ویژه در کشورهایی مانند چین و ترکیه، تا حد زیادی از دست رفته و این امر بر کل صنعت سنگ تأثیر منفی گذاشته است.
وی وضعیت فناوری و ماشین‌آلات این صنعت را نیز نامطلوب دانست و گفت: تجهیزات فرآوری سنگ در کشور بسیار قدیمی‌اند. هرچند در دهه‌های گذشته پیشرفت‌هایی در معادن و کارخانه‌ها حاصل شد، اما رشد فناوری در این حوزه بسیار اندک بوده است.
مدیرعامل این شرکت فناور در خصوص برنامه‌های آینده اضافه کرد: هرچند محصولات ما هنوز در بازار چندان شناخته‌شده نیستند، اما در کنار بازاریابی، بر بازارسازی نیز تمرکز داریم. تلاش می‌کنیم محصولات متنوعی عرضه کنیم که مردم آن‌ها را کاربردی بدانند و به خریدشان ترغیب شوند.
شاهپوری افزود: استفاده از ضایعات سنگ خود اقدامی زیست‌محیطی است، زیرا مشکل پسماند کارخانه‌های سنگبری را کاهش می‌دهد. در همین راستا، همکاری نزدیکی با دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی داریم. به‌ویژه با دعوت از دانشجویان رشته‌های هنری و فنی به بازدید از شرکت، زمینه را برای ارائه ایده‌های تازه و تبدیل ضایعات سنگ به محصولات جدید فراهم می‌کنیم. این همکاری‌ها به ما کمک می‌کند همواره مسیر نوآوری را ادامه دهیم.
