خبر دلهرهآوری که تن همهی ایرانیها را میلرزاند
زمانی که لایحه بودجه سال 1401 در مجلس بررسی میشد اعلام شد که دولت در بهترین حالت 200 تا 300 هزار میلیارد تومان کسری بودجه خواهد داشت. در این باره، هادی قوامی معاون وزیر اقتصاد گفت: «احتمالاً حدود ۳۰۰هزار میلیارد تومان کسری تراز عملیاتی داریم.» حالا رئیس سازمان برنامه و بودجه از کسری 200 همتی (هزارمیلیارد تومانی) خبر داد و گفت: «نمیتوانیم از آسمان بیاوریم. چطور میشود بدون تغییر قیمت انرژی، کسری را تامین کرد»؟
سیدمسعود میرکاظمی، رئیس سازمان برنامه و بودجه نیز در جلسه علنی روز گذشته مجلس اظهار کرد: «براساس پیشنهادی که دولت ارائه کرد، حدود ۱۰۰ همت به منابع تبصره ۱۴ سال ۱۴۰۰ اضافه شد؛ اما در مجلس با وجود مخالفتهای سازمان و دولت عدد به ۶۴۰ همت رسید؛ چطور میشود بدون اینکه قیمت انرژی تغییر کند یا تولید را افزایش دهیم، این رقم به ۶۴۰ هزار میلیارد تومان برسد؟ آیا واقعاً چنین پیشبینیای تحقق مییابد؟ از روز اول مشخص بود که این منابع قابل وصول نیست. وقتی تبصره ۱۴ در بودجه سال گذشته ۳۴۰ همت درآمد دارد، به هیچوجه به ۶۴۰ هزار میلیارد تومان در سال آینده نخواهد رسید.»
کاهش هزینهها برای جبران کسری بودجه
مهدی پازوکی، اقتصاددان درباره اظهارات رئیس سازمان برنامه و بودجه، ضمن انتقاد از منفعل بودن دولت در زمان بررسی بودجه 1401 در مجلس، گفت: «رئیس سازمان برنامه و بودجه به جای اعتراض روز گذشته در مجلس باید در زمان بررسی و تصویب بودجه فریاد میزد و اعتراض میکرد و با شورای نگهبان نامهنگاری میکرد. چرا باید بودجه مجلس و شورای نگهبان در سال جاری افزایش چشمگیر داشته باشد؟ چرا باید رفاهیات برخی از بخشهای دولت به اندازهای بالا باشد که بیش از حقوق کارمندان باشد؟
در شرایطی که درآمد مکفی وجود ندارد، دلیلی برای افزایش هزینهها نیست، اما این دولت به این موضوع توجه نمیکند. دلیل اصلی هم نبود دانش کافی مدیران است. من به انتصابات در دولت روحانی نقد داشتم، اما امروز میگویم مدیران دولت قبل حداقل دانش لازم را داشتند، اما در این دولت شایستهسالاری ملاک انتخاب نیست. مصداق عینی آن نیز انتصاب وزیر مستعفی کار در مناطق آزاد است.» او ادامه داد: «فردی که مخالف اقتصاد رقابتی است و به رقابت دستوری علاقهمند است، چگونه میتواند در یکی از کلیدیترین پستها، آن هم در منطقه آزاد مدیریت موفقی داشته باشد؟ بیکاری در سال جاری افزایش یافت، زیرا سیاستگذاری این فرد در وزارت کار اشتباه بود. البته این رویههای اشتباه مدیریتی در تمامی بخشهای دولت است. تنها دولتی که در یک سالونیم اول نهتنها نتوانسته تورم را مدیریت کند و افزایش داده، این دولت است.»
این اقتصاددان با اشاره به اینکه قیمت بنزین میبایست هر سال افزایش یابد، گفت: «اینکه برای جلب رضایت مردم قیمت بنزین را ثابت نگه میدارند و همه چیز را گران میکنند، سیاست دوگانهای است. برای همین رئیس سازمان برنامه و بودجه از قیمت انرژی انتقاد میکند. پازوکی معتقد است که دولت سیزدهم برنامهای ندارد، درحالیکه پیشتر ادعا میکرد که هفت هزار صفحه برنامه دارد. کاش حداقل هفت صفحه از آن را ارائه میکرد.
همچنین رئیس سازمان برنامه و بودجه با اشاره به عدم تحقق ۲۰۰ هزار میلیارد تومانی منابع تبصره ۱۴ قانون بودجه سال ۱۴۰۱ گفت: «وقتی مجموعاً تصمیمی گرفته میشود که یارانه مردمی از محل تبصره ۱۴ پرداخت شود، باید جوانب آن نیز در نظر گرفته شود.» او با بیان اینکه «امسال تنها سالی است که ۴۰ درصد از درآمدهای نفتی به حساب صندوق توسعه ملی واریز میشود»، اظهار کرد: «خدمت رهبری نامهای از طرف رئیسجمهوری داده شده است و از ایشان اجازه خواستهایم که اجازه دهند از ۲۰ درصد این درآمدها در دو موضوع تملک و اشتغال استفاده کنیم. حتی در نامهای که رئیسجمهوری تدوین کردند بههیچعنوان موضوع جاری مطرح نشده و اجازهای در این زمینه گرفته نشده است؛ مقام رهبری نیز با برداشت ۱۰درصد موافقت کردند و امیدواریم بانک مرکزی نیز زودتر مقدمات این مسئله را فراهم کند تا نسبت به موضوعات تملک و اشتغال اقدامات لازم صورت گیرد.»
راهکار نادرست تامین کسری بودجه
پازوکی با بیان اینکه اولین گام دولت برای تامین کسری بودجه کاهش هزینههای غیرضرور و در پیش گرفتن اقتصاد مقاومتی است، افزود: «بسیاری از نهادهای موازی در دولت وجود دارد، اگر این نهادها ادغام شود بخشی از هزینهها کاهش مییابد. دولت میتواند بودجه بسیاری از نهادها را با وجود تصویب، تخصیص ندهد تا این کسری بودجه تامین شود. نیازی نیست از صندوق توسعه ملی برداشت شود، زیرا بودجه این صندوق تنها باید برای سرمایهگذاری مورد استفاده قرار گیرد. بارها اعلام کردهام که با برداشت از این صندوق، برای هر بخشی به جز سرمایهگذاری مخالف هستم.»
