به گزارش خبرگزاری باخبرباش به نقل از فارس، وقتی که بوی بهار در دشت و دمن می‌پیچد و زمستان کم کم رخت سفیدش را از دشت بر می‌کند، طبیعت آمدن بهار دل انگیز را مژده می‌دهد. بنا بر اسم قدیمی که از ایران باستان برجای مانده ما ایرانیان در اواخر سال با هیجان فراوان به پیشواز بهار می‌رویم و با سبز کردن سبزه عید تولد دوباره طبیعت را جشن می‌گیریم. سبزه یکی از هفت‌سین سفره هفت‌سین عید است که ما ایرانیان وقتی که به اواخر پایان سال نزدیک می‌شویم، شروع به کاشتن آن می‌کنیم.

سبزه یکی از زیباترین سین‌ها است که نماد تولد و زایش دوباره است و مژده نو شدن دوباره جهان را می‌دهد. در زمان‌های قدیم مادرها و بزرگترهای منزل یکی دو هفته مانده به عید در ظرف‌های مختلف و در اندازه‌های کوچک و بزرگ اقدام به آماده‌سازی سبزه می‌کردند اما این روزها به علت مشکلات زیاد دیگر بیشتر مردم خودشان سبزه نمی‌کارند بلکه به صورت آماده از بیرون تهیه می‌کنند؛ با این وجود، لذت سبز کردن سبزه در خانه حس و حال دیگری دارد و نشاط را قبل از عید وارد خانه می‌کند.

سبزه از جوانه گندم، جو و عدس رویانده می‌شود و معتقدند که شادابی و خرمی را در طول سال به همراه دارد. مرسوم است که سبزه را تا روز سیزدهم نوروز که سیزده به در خوانده می‌شود، نگاه داشته و همراه با آن بدی‌ها و کدورت‌ها را دور بریزند.

اگر شما هم از آن دسته افرادی هستید که دلتان می‌خواهد خودتان برای درست کردن سبزه دست به کار شوید، قبل از همه چیز باید نوع بذری را که می‌خواهید با آن سبزه را آماده کنید بسته به سلیقه خودتان انتخاب کنید.

بیشتر افراد با گندم، عدس، ماش، لوبیا و نخود سبزه را درست ‌می‌کنند. راحت‌ترین سبزه‌ای که زود به عمل می‌آید گندم است. زیرا گندم را از یک هفته‌ مانده به عید هم می‌توان سبز کرد، اما باقی دانه‌ها از قبل باید خیس شوند. اگر به دنبال زیبایی سبزه‌ هم بر سفره هفت سین خود هستید باید بدانید که سبزه‌های ماش و عدس، پر پشت هستند و بالای ساقه‌های سبزه‌ برگ‌های ریزی می‌زند که آن را بسیار زیبا می‌کند.  

روش کلی برای درست کردن سبزه

 مقداری از بذر دلخواه خود را با توجه به سلیقه و علاقه‌تان انتخاب کنید و در کاسه‌ای بریزید. سپس آن‌ها را خوب بشویید. اگر در حین خیساندن متوجه شدید آب حباب‌دار یا کف‌دار شده است، سریع آن را عوض کنید. این نشانه گندیدگی آب است و بذرهایتان را خراب می‌کند. سپس بذرها را درون یک آبکش خالی کنید و اجازه دهید آب‌شان برود. در ادامه یک پارچه نازک را زیر شیر آب خیس کنید و سپس آب اضافی آن را بگیرید. نباید پارچه‌ای بسیار نازک و یا بیش از اندازه ضخیم را برای نگهداری بذرها انتخاب کنید.

بذرها را روی پارچه نمناک بریزید، پارچه را گره بزنید و درون یک ظرف مناسب بگذارید تا جوانه بزند. معمولاً دو تا سه روز برای جوانه زدن زمان لازم دارد. بعد از اینکه متوجه شدید بذرها جوانه‌ها زدند بذرها را به ظرفی که برای سفره عیدتان در نظر گرفتید منتقل کنید. بهتر است از ظروف فلزی برای سبز کردن سبزه استفاده نکنید. ظروف سفالی برای سبز کردن سبزه انتخاب مناسبی هستند.

 سپس پارچه را دوباره خیس کنید و آب آن را بگیرید و روی سبزه بیندازید. حواستان باشد که تا زمانی که سبزه سبز نشده باید این کار را انجام دهید و با غبارپاشی پارچه را نمدار نگه دارید.

 در طول ایام عید هر روز باید به سبزه‌ها آب بدهید. بهترین روش آبیاری هم غبارپاشی است. بهتر است در طول روز یک بار هم که شده سبزه‌ را در حیاط یا بالکن یا پشت پنجره بگذارید تا هوای خنک به آن‌ها برسد تا زود زرد نشود.

طریقه سبز کردن سبزه با گندم و عدس

 سبز کردن گندم و عدس بین ایرانیان بسیار مرسوم است در این جا به طور اختصاصی به سبزکردن این دو نوع سبزه هم اشاره می‌کنیم:

مراحل آماده کردن سبزه عید با گندم

۱۰ روز مانده به عید، گندم‌ها را به مدت دو شب خیس کنید. در این مدت باید چند بار آب داخل ظرف را عوض کنید تا بذر شما نپوسد و به اصطلاح گندیده نشود. وقتی گندم‌ها جوانه زدند آن‌ها را آبکشی کنید و درون پارچه نخی نمدار قرار دهید.

بذرهای گندم را کاملاً با پارچه نمدار بپوشانید و با اسپری آب، آن را نمدار نگه دارید. اگر پارچه خشک باشد، ممکن است بذرها خراب شوند. همچنین خیس بودن بیش از اندازه هم به رشد سریع‌تربذرها کمکی نمی‌کند، پس در آب‌‌پاشی تعادل داشته باشید.  

 پس از چند روز جوانه‌های ریز و سفیدرنگ، سبز می‌شوند. سپس این دانه‌ها را به ظرفی که برای سبزه انتخاب کرده‌اید، منتقل کنید. ظرف سفالی بهترین گزینه برای این کار است. باید صبور باشید تا سبزه سبز شود. تا رسیدن به این مرحله هم آبپاشی را فراموش نکنید.

مراحل آماده کردن سبزه عید با عدس

دانه‌های عدس را در ظرفی گود ریخته و روی آن‌ها آب بریزید. آب باید کاملا دانه‌های عدس را بپوشاند. عدس باید یک روز خیس بخورد. عدس آب را به خودش می‌کشد، بنابراین باید مرتب به ظرفتان آب اضافه کنید. دانه‌های عدس را در ظرفی پهن بریزید و روی آن‌ها را با پارچه نخی نمدار بپوشانید. ظرف را در مکانی نورگیر بگذارید و حواستان باشد پارچه همیشه نمدار باشد.

 پس از ۲ تا ۳ روز عدس‌ها جوانه می‌زنند. سپس عدس‌های جوانه‌زده را به آرامی به ظرفی که می‌خواهید روی سفره عید قرار دهید منتقل کنید.

سپس صبر کنید تا سبزه عدس رشد کند. آبرسانی را هم تا این زمان فراموش نکنید. اگر موقع آبدهی سبزه احساس کردید آب زیاد ته ظرف مانده، آب اضافه رو خالی کنید. پس از ۱۰ تا ۱۲ روز عدس‌ها ۶ تا ۷ سانتی‌متر رشد می‌کنند.

نکات طلایی پر پشت شدن سبزه عید نوروز 

* از ظروف فلزی برای سبز کردن سبزه استفاده نکنید.

* استفاده از ظروف سفالی و در درجه دوم چینی نتیجه بهتری خواهد داشت تا ظروف پلاستیکی اما سفال چیز دیگری است.

*از هر بذری که میخواهید استفاده کنید ۲۴ ساعت قبل در آب خیسش کنید(کاملا غوطه ور(

هرچقدر قطر بستر کمتر باشه عمر سبزه بیشتر می‌شود، البته به میزان تراکم دلخواه شما هم بستگی دارد.

* بهترین روش آبیاری غبارپاشی است استفاده از روش‌های غرقابی خیلی مناسب نیست.

طرز تهیه سبزه ارزن در خاک ژله‌ای

بذر ارزن بسیار زود رشد می‌کند و می‌توانید ۸ روز قبل از عید برای کاشت سبزه ارزن دست به کار شوید. برای تهیه سبزه ارزن نیاز به مقداری خاک ژله ای و بذر ارزن دارید.

ابتدا مقدار کافی خاک ژله‌ای (با توجه به اندازه ظرف مورد نظر) را با آب به مدت ۱۲ ساعت خیس کنید. برای هر بسته خاک ژله‌ای یک لیوان آب کافی است.

سپس حدود دو سوم از ظرف را از خاک ژله پر کنید. مقداری از خاک های ژله‌ای را کاملا له کنید و یک لایه روی خاک‌های ژله ای سالم بکشید.

بذرهای ارزن را روی خاک‌های ژله‌ای له شده قرار دهید. مقدار کافی بذر ارزن بریزید تا سبزه پر و زیبایی داشته باشید.

مجدداً یک لایه نازک خاک ژله‌ای روی بذرها قرا دهید و مقداری آب روی آن اسپری کنید.

روی ظرف رو پلاستیک بکشید (نیازی به سوراخ کردن پلاستیک نیست) و روزی یک بار با اسپری به آن آب دهید و مجدد روی ظرف را با پلاستیک بپوشانید.

بعد از حدود ۳ روز که بذرها جوانه زد پلاستیک را بردارید و روزی یک بار با اسپری به آن آب دهید.

کاشت سبزه ارزن در تنگ ماهی یا ظرف ساده

از مزیت‌های کاشت سبزه ارزن برای عید در تنگ ماهی عدم نیاز آبیاری سبزه بعد از رشد کامل است. برای کاشت سبزه ارزن در تنگ ماهی مراحل زیر را انجام دهید:

در ابتدا با توجه به دهانه شیشه یا تنگ، مقدار بذر مورد نیاز برای کاشت سبزه را به مدت ۱۲ ساعت در آب بخیسانید. سپس یک پارچه نخی را در کف یک آبکش پهن کنید، بذر‌ها را داخل آبکش بریزید و پارچه را جمع کنید. اجازه دهید بذرها به مدت ۲۴ ساعت داخل پارچه بماند، اما مراقب باشید که بذر‌ها خشک نشود.

به سراغ آماده کردن شیشه بروید؛ یک سبد به اندازه دهانه شیشه بردارید و آن را روی شیشه تنگ موردنظر خود قرار دهید. می‌توانید از یک بشقاب پلاستیکی اندازه دهانه نیز استفاده کنید ولی حتما باید در کف بشقاب چند سوراخ ریز ایجاد کنید.

تنگ را به گونه‌ای آب کنید که میان سبد روی تنگ و آب حدود یک سانتی متر فاصله باشد تا بذرها دچار گندیدگی نشوند. سنگ های رودخانه‌ای یا تزیینی را داخل شیشه بریزید و ماهی را داخل شیشه بیندازید. سبد را دوباره روی شیشه قرار دهید و بذر‌هایی که از قبل خیس خورده‌اند را داخل سبد بریزید. سطح بذر‌های داخل سبد را صاف کنید و یک پارچه نمدار روی آن قرار دهید. دقت کنید تا زمانی که بذر‌ها جوانه بزند پارچه مرطوب روی بذر‌ها باشد و سطح آن خشک نشود. بعد از رشد کردن بذر‌ها ریشه به صورت خود به خودی به سمت آب تنگ رشد می‌کند و داخل آب قرار می‌گیرد. بعد از رسیدن ریشه‌ها به آب می‌توانید آبیاری به دانه‌ها ارزن را متوقف کنید.

آموزش سبزه تخم شربتی و خاکشیر

برای تهیه سبزه تخم شربتی و مدل‌دار، کافی است مقدار مشخصی از تخم شربتی را داخل آب خیس کنید. با گذشت زمان مشاهده می‌کنید که بافت ژله‌ای تخم شربتی ایجاد شده است. در این زمان شما می‌توانید یک ظرف که علاقه‌مند به شکل و فرم آن هستید، آماده کنید و سطح آن را با الیافی مثل پارچه نازک، تور یا جوراب زنانه بپوشانید. سپس ظرف را روی تخم شربتی بکشید تا سطح آن پر از دانه‌های ژله‌ای شود. سطح ظرف باید از این دانه‌ها پوشیده شود. حال زمان آن رسیده است که ظرف را داخل پلاستیک قراردهید و کمی آب روی سطح آن اسپری کنید. در چند روز اول باید روزانه سه بار اسپری آب را انجام دهید تا جوانه زدن آغاز شود. بعد از این مدت روزی یکبار سطح ظرف را خیس کنید و منتظر رویش دانه‌ها باشید.

سبزه کوزه ای جلوه زیبایی به سفره هفت سین می دهد. با کمی دقت می توانید سبزه کوزه‌ای زیبایی را برای سفره هفت سین امسال تهیه کنید.

مواد و لوازم مورد نیاز

برای درست کردن سبزه کوزه ای به کوزه‌ای سفالی و بدون لعاب با ارتفاع حدود ۲۵ تا ۳۵ سانت نیاز دارید. جوارب نایلونی یا همان جوراب های زنانه (ترجیحا به رنگ کرم) بذر تره تیزک (شاهی)  یا بذر منداب یا خاکشیر حدود ۵ قاشق غذاخوری.

روش سبز کردن سبزه روی کوزه

برای درست کردن سبزه کوزه‌ای  ابتدا کوزه را  برای مدت یک شبانه ‏روز پر آب نگه دارید تا جدار کوزه کاملاً خیس شود. جوراب را روی کوزه بکشید، به طوری که کف کوزه در قسمت نوک پنجه جوراب و سر جوراب نیز در قسمت دهانه کوزه قرار گیرد. اضافه جوراب را نیز می‌توان داخل دهانه کوزه وارد کوزه کرد.بذر منداب را با ۲.۵ برابر  و شاهی را با ۵ برابر آب خیس کنید.

۲ ساعت اجازه دهید تا سفت و چسبنده شود، به‌ آرامی و با انگشتان دست روی دیواره کوزه قرار می‌دهیم، به طوری که در مورد بذر شاهی فقط یک لایه نسبتا نازک و در مورد مخلوط خرفه و خاکشیر لایه نسبتا ضخیم‌تری به شکل یکنواخت تمامی سطح کوزه را بپوشاند.

توجه کنید که ۲ سانتیمتر از ته کوزه باید خالی باشد، کوزه را پر از آب کنید. دقت کنید آب روی بذرها نریزد. کوزه را همواره پر از آب نگه می‏ داریم. چون هر روز مقداری از آب کوزه تبخیر می‏‌شود باید به طور مرتب در آن آب بریزیم. آب از داخل کوزه به جداره آن راه یافته و به بیرون تراوش کرده و جوراب را مرطوب می‏‌کند به این ترتیب بذر شاهی جوانه زده و ریشه‏‌ها به سطح بیرونی کوزه می‌چسبند.