با سرد شدن هوا در فصل پاییز، بیماری‌های تنفسی ابتلا به آنفلوانزا در بین مردم به‌ویژه کودکان و نوجوانان گسترش یافت به‌طوری‌که به گفته مسوولان وزارت بهداشت، بیش از ۵۰ درصد بیماران تنفسی مراجعه‌کننده به مراکز درمانی به آنفلوانزا مبتلا هستند.

با شدت گرفتن ابتلای مردم به بیماری‌های تنفسی فصلی به‌ویژه آنفلوانزا، میزان تقاضا برای دریافت داروهای موردنیاز برای درمان این بیماری‌ها نیز افزایش یافت و در این مقطع زمانی بود که کمبود برخی از اقلام دارویی به‌ویژه آنتی‌بیوتیک‌ها، نمایان شد و مردم برای تأمین آن‌ها با مشکلاتی مواجه شدند.

طبق گزارش‌های رسیده و شواهد موجود این کمبود دارویی نیز از حدود یک ماه گذشته در استان اصفهان به وجود آمد و اگر این روزها به داروخانه‌ها مراجعه شود، برخی از داروها مانند شربت ایبوپروفن، شیاف تب بُر کودکان و سِرم به‌سختی پیدا می‌شود.

مسئول فنی یکی از داروخانه‌های اصفهان گفت: از یک ماه گذشته تاکنون با کمبود برخی از داروها مانند انواع شربت آنتی‌بیوتیک به‌ویژه برای کودکان، سِرم، آمپول‌های تزریقی مثل پنی‌سیلین و بتامتازون، شربت استامینوفن و ایبوپروفن کودکان مواجه هستیم.
  تهرانی بابیان اینکه این کمبود دارو در برخی از شهرهای کوچک و روستاها شدیدتر است، افزود: میزان دارویی که به‌صورت سهمیه‌ای توزیع می‌شود کفاف تقاضای مردم را در این روزها نمی‌دهد.
وی  تجویز غیرمنطقی و تقاضای کاذب را یکی از عوامل کمبود این داروها دانست و تصریح کرد: مسائل مربوط به تحریم‌های ظالمانه و طبق شنیده‌ها تغییر سیاست‌های ارزی به ایجاد مشکلاتی در ثبت سفارش مواد اولیه برای شرکت‌های داروسازی نیز منجر شده است.

کاهش تولید از دلایل کمبود دارویی است

نائب رئیس انجمن داروسازان ایران نیز در این زمینه گفت: باوجود اقدامات انجام‌شده در هفته‌های اخیر، هنوز کمبود دارویی به‌ویژه درزمینهٔ شربت‌های دارویی و شیاف برای کودکان وجود دارد.

سید علی فاطمی بابیان اینکه بخش عمده‌ای از این مشکل به دلیل کاهش تولید در کارخانه‌های داروسازی اتفاق افتاد، افزود: با توجه به موضوع اصلاح قیمت‌ها که از تیر امسال آغاز شد، میزان تولید در داروسازی‌ها نیز کاهش یافت زیرا تولیدکنندگان دارو، موافق قیمت برخی از داروها مانند آنتی‌بیوتیک‌ها نبودند.

وی بابیان اینکه افزایش آنفلوانزا دلیل قطعی کمبود دارو در کشور نیست، خاطرنشان کرد: به دلیل کاهش تولید کارخانه‌های داروسازی، ذخایر شرکت‌های پخش دارویی و داروخانه‌ها در ۲ ماه گذشته کم بود و با افزایش بیماری آنفلوانزا در سطح کشور، این کمبود به وجود آمد که کم‌سابقه بود.

وی به مذاکره داروسازان با دولت درزمینهٔ قیمت داروها اشاره و تصریح کرد: اواخر مهر امسال بود که با افزایش قیمت برخی داروها ازجمله آنتی‌بیوتیک‌ها موافقت شد درحالی‌که اگر قیمت مدنظر تولیدکنندگان منطقی بود، باید زودتر این موافقت صورت می‌گرفت و اگر هم نبود باید کمبود دارویی زودتر از این از طریق واردات جبران می‌شد.

دبیر انجمن داروسازان اصفهان به مشکل تأمین شیشه بطری‌های مخصوص شربت‌های دارویی اشاره و اضافه کرد: این موضوع نیز محدودیت‌هایی برای کارخانه‌های تولیدکننده دارو به وجود آورده است.

ایجاد بازار سیاه دارو در فضای مجازی

رئیس انجمن داروسازان ایران همچنین به ایجاد بازار سیاه دارو در فضای مجازی اشاره کرد و گفت: عده‌ای از کمبود دارویی در ماه‌های اخیر سوءاستفاده کرده و اقدام به فروش داروها به‌صورت قاچاق و غیرقانونی در شبکه‌های اجتماعی و پایگاه‌های اینترنتی کردند.

فاطمی افزود: داروهای کمیاب در این شبکه‌ها به چند برابر قیمت اصلی به فروش می‌رسد به‌عنوان‌مثال سرم که حدود ۱۸ هزار تومان است به قیمت ۱۰۰ هزار به فروش می‌رسد و از طرفی داروهایی که به این شکل فروخته می‌شود، قابل‌اطمینان نیست و می‌تواند سلامتی مردم را به خطر بیندازد.

وی با تأکید بر اینکه لازم است به دارو در سطح کلان به‌عنوان کالای استراتژیک (راهبردی) نگاه شود، اظهار داشت: هرگاه کمبود دارو به وجود می‌آید شاهد انواع سودجویی‌ها هستیم درحالی‌که لازم است با اتخاذ تدابیر ویژه از بروز چنین مشکلاتی پیشگیری شود.

وی به موضوع عدالت در توزیع دارو نیز اشاره کرد و گفت: در مواردی شاهد هستیم که برخی شرکت‌های پخش دارویی از کمبود دارو سوءاستفاده کرده و فروش این اقلام دارویی به داروخانه‌ها را مشروط به خرید اقلام دیگر در کنار آن‌ها می‌کنند.

واردات برای رفع کمبود دارو

با توجه به کمبود برخی از اقلام دارویی در هفته‌های اخیر، وزارت بهداشت اقدام به واردات محموله دارویی به کشور کرد؛ این محموله شامل ۵۰ تُن انواع داروی آنتی‌بیوتیک معادل یک‌میلیون شربت است که هفتم آبان از هند وارد ایران شد.

سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از آغاز توزیع ۵۰ تُن آنتی‌بیوتیک واردشده به کشور از سه‌شنبه دهم آبان در داروخانه‌های منتخب تهران و کرج به دلیل نزدیکی مسافت خبر داد و گفت: این محموله در سایر استان‌ها نیز عرضه می‌شود.

پدرام پاک آیین افزود: به مردم اطمینان می‌دهیم در حوزه تأمین آنتی‌بیوتیک و داروهای فصلی موردنظر، بازار به اشباع می‌رسد، همچنین تولید داخلی این داروها در کشور ۲ برابر شده و با توجه به اینکه حمایت از تولید داخلی سیاست اصلی و کلان وزارت بهداشت است در صورت نیاز واردات نیز انجام می‌شود.

سخنگوی وزارت بهداشت تصریح کرد: همه‌ساله در اواخر پاییز شاهد شیوع آنفلوانزا در کشور بودیم اما به دلیل اینکه امسال این بیماری زودتر شیوع یافت، یک‌باره مردم نیاز بیشتری به مصرف آنتی‌بیوتیک پیدا کردند درحالی‌که ازنظر پزشکان متخصص این بیماری ویروسی با مصرف آنتی‌بیوتیک درمان نمی‌شود و استراحت کامل و مصرف مایعات درروند بهبود بیمار مؤثر است.

سه تُن آنتی‌بیوتیک درراه داروخانه‌های اصفهان

پس از واردات محموله ۵۰ تنی دارو به کشور، معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان اعلام کرد که سهم این استان از محموله وارداتی ۶ درصد و معادل سه تُن داروست.

محمود اعتباری  افزود: داروهای ارسالی شامل سوسپانسیون‌های آنتی‌بیوتیک اطفال از انواع مختلف است که چهارشنبه ۱۱ آبان به شرکت پخش در اصفهان تحویل شد و از صبح امروز پنجشنبه توزیع آن انجام می‌شود.

معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان ادامه داد: این آنتی‌بیوتیک‌ها به تولیدات داخلی اضافه می‌شود و امیدواریم تا اواسط هفته آینده، کمبود این گروه از داروها مرتفع شود.
اعتباری تأکید کرد: توزیع برنامه‌ریزی‌شده و مداوم این داروها توسط شرکت‌های پخش دارو و با نظارت معاونت غذا و دارو در حال انجام است.

وی خاطرنشان کرد: داروهایی که با کمبود آن مواجه هستیم مانند سوسپانسیون‌های خوراکی اطفال، شربت‌های تب بر و مُسکن در کارخانه‌های داروسازی کشور ازجمله در شهر اصفهان به‌صورت سه شیفته در حال تولید است.

وی بابیان اینکه، سه محموله آنتی‌بیوتیک نیز هفته گذشته به بازار مصرف اصفهان وارد شد، تصریح کرد: کمبود دارو در سطح بازار به دلیل به تعویق افتادن تولید دارو اتفاق افتاد که علت آن عدم توافق روی قیمت مواد اولیه دارو بود.

اعتباری خاطرنشان کرد: با اتمام دوره بحران کرونا، میزان مصرف آنتی‌بیوتیک افزایش ۲ برابری یافت و این مساله نیز یکی از دلایل کمبود این اقلام دارویی در بازار شد زیرا در دوران کرونا به علت رعایت اصول بهداشتی، میزان مصرف آنتی‌بیوتیک روند کاهشی داشت و در مقطعی نیز عدم نیاز به آنتی‌بیوتیک خط تولید این داروها را تعطیل کرد.

به گفته وی، به دنبال اصلاح قیمت داروها، شرکت‌های داروسازی در زمان حاضر به‌صورت سه شیفته  در حال فعالیت هستند و یکی از مهمترین شرکت های تولید کننده آنتی بیوتیک کشور در اصفهان با سه خط در حال  تولید دارو است.

پرداخت به‌موقع مطالبات داروخانه ها از سوی بیمه ها بویژه تامین اجتماعی و بودجه دانشگاه ها از سوی سازمان برنامه و بودجه، چابک شدن کارشناسی دارو در سازمان غذا و دارو، منطقی کردن نسخه های دارویی از سوی پزشکان و پرهیز مردم از خوددرمانی از جمله مواردی است که به گفته معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، سبب جلوگیری از کمبود دارویی خواهد شد.

نائب رییس انجمن داروسازان ایران نیز در این زمینه گفت: با توجه به میزان محموله وارد شده به کشور نباید انتظار داشت که همه کمبودها به زودی برطرف شود با این‌حال با توجه به مجموعه اقدامات انجام شده، افق روشنی برای رفع کمبود داروهای آنتی بیوتیک در کشور وجود دارد.

در حالی‌که این روزها تعداد قابل توجهی از مردم با بیماری آنفلوآنزا درگیر هستند مسوولان وزارت بهداشت و دانشگاه های علوم پزشکی تاکید دارند که بیماری‌های ویروسی مانند آنفلوانزا به درمان آنتی بیوتیک نیاز ندارد و با استراحت، تغذیه مناسب، رعایت شیوه نامه‌های بهداشتی و مصرف دارو با نظر پزشک بهبود می‌یابند.