رشد ۲۰۰ هکتاری سالانه مزارع طلای سرخ در اصفهان
در اقلیم خشک و نیمه‌خشک اصفهان نزدیک به ۱۵ درصد زمین‌های کشاورزی مستعد کشت طلای سرخ است، بر این اساس کشت زعفران در استان روند رو به رشدی دارد و پیش‌بینی می‌شود با توسعه سالانه ۲۰۰ هکتاری مزارع، در ۱۰ سال آینده سطح زیرکشت این محصول در استان به بیش از ۴ هزار هکتار برسد.
به گزارش خبرگزاری ایمنا، در شرایط خاص اقلیمی استان اصفهان، آب یکی از عوامل محدودکننده در توسعه کشاورزی به‌شمار می‌آید و یکی از گیاهان مناسب برای کاشت در مناطق خشک و نیمه‌خشک، گیاه زعفران است که در دوران خواب زمستانی به آب نیاز ندارد، همچنین فصل رویش آن همزمان با شروع بارندگی‌ها در مرکز کشور است و پرورش این گیاه کم‌آب‌بر نیز پرسود به‌شمار می‌آید.
پژوهش‌ها نشان می‌دهد از بین عوامل مؤثر در کشت زعفران، شرایط اقلیمی مهم‌ترین نقش را در رویش گل زعفران دارند، بر این اساس در نقشه زمین‌های مناسب کشت زعفران در استان اصفهان، مناطق شرقی و شمال شرقی تشخیص داده شد که نزدیک به ۱۵ درصد از مساحت استان را پوشش می‌دهد.
چهارمین تولیدکننده زعفران کشور
احمدرضا رئیس‌زاده، مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا سطح زیرکشت زعفران در کشور را بیش از ۱۲۰ هزار هکتار برشمرد و اظهار کرد: میزان تولید این محصول در کشور به حدود ۴۰۰ تن در سال ۱۴۰۱ رسید و عمده کشت آن به ترتیب در خراسان رضوی، جنوبی و شمالی انجام شد که استان اصفهان نیز با سطح ۱۸۰۰ هکتار و تولید بیش از ۱۰ تن در رتبه چهارمین تولیدکننده زعفران در کشور قرار دارد.
وی زمان آغاز کشت زعفران را در ماه‌های خرداد و تیر دانست و گفت: دوره کشت تا اواخر شهریور ادامه دارد، در این مدت کشاورزان بسترهای لازم برای کشت را از جمله کودهای دامی و شیمیایی در زمین پخش و اقدام به شخم‌زنی می‌کنند تا بستر لازم برای تهیه پیاز سالم و استاندارد فراهم و مهیای کشت شود.
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی اصفهان با اشاره به توسعه ۲۰۰ هکتاری سطح زیر کشت این محصول در سال گذشته ادامه داد: سطح زیر کشت زعفران در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۴۰۱ حدود ۲۱۰ هکتار افزایش یافت.
رئیس‌زاده برخورداری از خواب تابستانه و بی‌نیازی از آبیاری در این فصل را یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های کشت زعفران بیان کرد و یادآور شد: استفاده از بارش‌های جوی برف و باران در طول رشد آن که در پاییز و زمستان و تا اواسط بهار است؛ داشتن بازار خارجی و داخلی مطمئن نسبت به دیگر محصولات کشاورزی، امکان ایجاد اشتغال برای همه افراد خانوار از کودک تا بزرگسال و زن و مرد (حتی افراد تحت حمایت بهزیستی)، وزن کم و نگهداری و حمل آسان همچنین قیمت مناسب نسبت به دیگر محصولات کشاورزی از دیگر مزایای تولید این محصول به‌شمار می‌آید.
وی از مهم‌ترین موانع گسترش سطح زیر کشت زعفران در استان را هزینه بالای کشت در هر هکتار از این محصول بیان کرد و افزود: مانع دیگر نیز کمبود یارانه و تسهیلات کم‌بهره اعطایی برای کشت زعفران است که برای حل این مشکلات پرداخت تسهیلات کم‌بهره و بلندمدت و یارانه کشت زعفران به متقاضیان کشت زعفران در دستور کار قرار دارد.
چشم‌انداز توسعه ۴ هزار هکتاری مزارع
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان با اشاره به تولید بیش از ۱۰ تن گل مرغوب و باکیفیت صادراتی زعفران در استان در سال ۱۴۰۱ تصریح کرد: پس از خراسان رضوی، جنوبی و شمالی، اصفهان چهارمین تولیدکننده زعفران کشور است که کشاورزان استان از شیوه‌های کشت در فضای باز و اراضی زراعی به عنوان روش‌های مرسوم استفاده می‌کنند.
رئیس‌زاده کشت گلخانه‌ای زعفران را دارای معایب فراوانی دانست و گفت: این روش هنوز اجرا نشده است، با این حال طبق روال سال‌های قبل، کشت زعفران در استان توسعه صعودی دارد و پیش‌بینی می‌شود در مدت ۱۰ سال آینده سطح زیرکشت این محصول در استان به بیش از ۴ هزار هکتار برسد که برای دستیابی به این هدف لازم است هر سال به طور متوسط سطح زیر کشت ۲۰۰ هکتار توسعه پیدا کند.
عملکرد کشاورزان اصفهان، ۲ برابر میانگین کشور
وی متوسط عملکرد مزارع زعفران استان را ۶ کیلوگرم در هکتار برشمرد و گفت: این آمار در مقایسه با میانگین سه کیلوگرمی کشور از افزایش چشمگیری برخورداراست که از جمله دلایل آن می‌توان به روش صحیح و اصولی کشت و رعایت زمان دقیق تاریخ کاشت، استفاده از پیازهای سالم، درشت و مناسب، تغذیه و آبیاری مناسب در طی دوره رشد، کشت در زمین‌های جدید و حاصلخیز (عدم جاکاری)، بارندگی‌های مناسب در مناطق مورد کشت استان و مبارزه با آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز در مزارع اشاره کرد.
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان با اشاره به اقدامات سازمان جهاد کشاورزی در راستای توسعه کشت زعفران اظهار کرد: حمایت از کشت قراردادی و خرید تضمینی توسط افراد حقیقی و حقوقی، ارائه آموزش‌های علمی و فنی و برگزاری بازدیدها و کارگاه‌های آموزشی، پرداخت یارانه و تسهیلات کم بهره، حمایت از کشت مکانیزه، خدمات تأمین پیاز به متقاضیان کشت زعفران همچنین حمایت از واحدهای خشک‌کن و بسته‌بندی استاندارد محصول زعفران از زعفران‌کاران استان در دستور کار قرار دارد.
صادرات محصول به کشورهای خارجی
رئیس‌زاده از برداشت بیش از ۱۰ تن محصول زعفران در سال گذشته خبر داد و خاطرنشان کرد: این رقم نسبت به سال قبل از آن ۵۰۰ کیلوگرم افزایش داشت و شهرستان‌های نطنز با سطح ۳۵۰ هکتار، تیران و کرون ۲۵۰ هکتار، نجف‌آباد ۱۷۰ هکتار، کاشان ۱۱۰ هکتار، آران و بیدگل ۱۰۵ هکتار و اردستان ۱۰۰ هکتار به ترتیب بیشترین سطح زیر کشت را به خود اختصاص داده‌اند.
وی با اشاره به جمع‌آوری زعفران تولید شده در استان توسط شرکت‌های مخصوص ادامه داد: بیشترین میزان محصول به کشورهای خارجی صادر می‌شود، در سال‌های گذشته کشاورزانی که با محدودیت منابع آبی روبه‌رو هستند از کشت‌های جایگزین و کم‌آب‌بر مانند زعفران، گل محمدی، زرشک و پسته استقبال خوبی کرده‌اند و با توجه به این که بهترین الگوی کشت، تولید محصول با توجه به طبیعت هر منطقه است، مناطقی از استان می‌تواند برای کشت زعفران بسیار مفید باشد.
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان روند پرداخت تسهیلات دولتی در سال‌های اخیر برای توسعه کشت گیاهان دارویی را مطلوب دانست و افزود: پرداخت تسهیلات کم‌بهره برای تولید گیاهان دارویی به کشاورزان از سوی دولت می‌تواند نویدی برای توسعه بیشتر کشت این گیاهان به ویژه زعفران باشد که دارای ارزش افزوده بالایی است.
بر اساس آمارهای جهانی بیش از ۹۰ درصد زعفران جهان در ایران تولید می‌شود، اما کشور ما به دلایل مختلف کمتر توانسته از ارزش افزوده این محصول پرسود بهره ببرد و در مقابل اسپانیا توانسته است جایگاه بزرگترین صادرکننده مجدد زعفران ایران را برای خود تثبیت کند.
آمارهای رسمی نشان می‌دهد میزان صادرات زعفران در سال ۱۴۰۲ نزدیک به ۲۱۷ تن و ۴۰۶ کیلوگرم و بیشترین بازار صادراتی ما امارات، چین، اسپانیا، افغانستان و قطر بوده است که این کشورها رقبای زعفران ایران نیز به‌شمار می‌آیند.
