شیب تند طلاق در کشور کاهش ازدواج و افزایش طلاق در کدام استان‌ها بحرانی است
علی فتحی آشتیانی، رئیس سازمان روانشناسی و مشاوره ایران گفت: آسیب‌های اجتماعی و اختلالات روانشناختی نسبت به سال‌های گذشته روند صعودی دارد. طلاق در کشور ما با یک شیب و سرعت بالایی در حال پیشروی است. نسبت ازدواج به طلاق در ۲۰ سال گذشته از ۱۲ به یک به کمتر از ۳ به یک رسیده است.
حدود ۹۷۰ میلیون نفر در دنیا با اختلال روانی مواجه هستند. در ایران، اما وضعیت نسبت به میانگین جهانی وضعیت بدتر است. آنطور که رئیس سازمان نظارم روانشناسی و مشاوره ایران گفته حدود یک سوم جمعیت ایران از اختلال روانی رنج می‌برند. افزایش طلاق یکی از تبعات این شرایط است.
تبعات اختلالات روانی
عوامل مختلفی در شکل‌گیری اختلالات روانی نقش دارند، از عوامل فردی و اقتصادی گرفته تا آسیب‌های اجتماعی. آنطور که متخصصان حوزه سلامت روان می‌گویند با افزایش فقر، نابرابری و خشونت میزان اختلالات روانی هم افزایش می‌یابد.
روز دوشنبه همایشی به مناسبت روز جهانی سلامت روان در دانشگاه علوم پزشکی ایران برگزار شد و متخصصان حوزه سلامت روان به وضعیت کشور در این مورد و راهکار‌هایی برای حفظ سلامت و پیشگیری از اختلالات روانشناختی پرداختند. علی فتحی آشتیانی، رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره ایران نیز با اشاره وضعیت اختلالات روانی در ایران به نقش آسیب‌های اجتماعی در حوزه سلامت روان پرداخت.
فتحی آشتیانی توضیح داد: «آسیب‌های اجتماعی خود زمینه‌ساز اختلالات روانی هستند. برای مثال مسئله طلاق خود می‌تواند منجر به اختلال روانی به ویژه افسردگی شود. آمار ناراحت‌کننده آسیب‌های اجتماعی از جمله طلاق، خشونت، اعتیاد به مواد و الکل، خیانت و… لزوم توجه جدی به این موضوع را دو چندان می‌کند. موارد زیادی داریم که فرد حتی به اصرار خود طلاق می‌گیرد، اما بعد از طلاق دچار افسردگی می‌شود.»
او ادامه داد: «افزون بر آن دوران کرونا موجب تشدید مشکلات روانشناختی و آسیب‌های اجتماعی شده است.»
سرعت بالای آمار طلاق در ایران
فتحی آشتیانی در ادامه مشخصا به مسئله طلاق و وضعیت آن در ایران و جهان پرداخت. او گفت: «بررسی آمار‌ها نشان می‌دهد که آسیب‌های اجتماعی و مشکلات روانشناختی نسبت به سال‌های گذشته افزایش داشته و به طور کلی روند صعودی داشته است. طلاق در کشور ما متاسفانه با یک شیب و سرعت بسیار در حال پیشروی است.»
او توضیح داد: «یکی از مهمترین تغییرات اجتماعی طی یک دهه گذشته طلاق است. آنچه در ادامه می‌آید آمار‌های طلاق و ازدواج در کشور در سال‌های اخیر است.»
نسبت ازدواج به طلاق کمتر از سه به یک
فتحی آشتیانی گفت: «در سال ۱۳۷۹ به ازای هر ۱۲ مورد ازدواج یک طلاق داشتیم. ۱۰ سال بعد یعنی در سال ۱۳۸۹ به ازای هر ۶.۵ ازدواج یک طلاق ثبت می‌شد و در سال ۱۳۹۹ به ازای هر سه ازدواج یک طلاق ثبت می‌شد.»
افزایش طلاق در کدام استان‌ها بحرانی است؟
او در ادامه به وضعیت استان‌ها از نظر ازدواج و طلاق پرداخت و گفت این مسائل در برخی استان‌ها وضعیت بدتری دارند.
رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره ایران گفت: «۱۰ استان کشور که از نظر افزایش طلاق و کاهش ازدواج وضعیت بحرانی دارند هم می‌توان از خراسان رضوی، تهران، البرز، مازندران، گیلان، فارس، اصفهان، قم، کرمانشاه و مرکزی نام برد.»
فتحی آشتیانی گفت: «آمار طلاق هم در سال ۱۴۰۲ رشد قابل توجهی داشته است.» آنچه در ادامه می‌آید، آماری است که او از میزان ازدواج و طلاق در کشور طی سال‌های گذشته ارائه داد.
۸۸۱۵۹۲ ازدواج، ۱۱۰۵۱۰ طلاق در سال ۱۳۸۷،
۸۹۰۲۰۸ ازدواج، ۱۲۵۷۴۷ طلاق در سال ۱۳۸۸،
۵۳۰۲۲۵ ازدواج، ۱۷۴۸۳۱ طلاق در سال ۱۳۹۸،
۵۳۴۴۰۰ ازدواج، ۱۷۹۵۲۵ طلاق در سال ۱۳۹۹
تا اول مرداد سال جاری ۱۹۹ هزار و ۷۲۷ مورد ازدواج، ۶۵ هزار و ۳۵۵ طلاق ثبت رسمی شده است.
مهمترین دلایل طلاق در کشور چیست؟
رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره ایران درباره عوامل طلاق در ایران توضیح داد: «در سال ۱۴۰۰ مطالعه‌ای سیستماتیک در این مورد انجام دادم. در این مطالعه به ترتیب ۲۰ مورد از مهمترین عوامل طلاق طی ۱۰ سال گذشته بررسی شد.»
۲۰ موردی که در این مطالعه آمده، عبارت است از: بیکاری مرد، عدم تفاهم اخلاقی، ناباروری، تفاوت‌های فرهنگی و اعتقادی، دخالت اطرافیان، بیماری‌های روانی، اعتیاد به مواد و الکل، مشکلات مالی و درآمد ناکافی، ازدواج تحمیلی و اجباری، عدم رضایت جنسی، خشونت خانگی (کلامی یا فیزیکی)، بی‌علاقگی به همسر، خیانت به همسر، ازدواج مجدد، بیماری‌های جسمی، انتظارات غیر واقع‌بینانه، بداخلاقی و فحاشی، مشکلات حقوقی و قضایی، عدم اعتماد به یکدیگر و فساد اخلاقی.
آمار طلاق در جهان
او درباره وضعیت طلاق در کشور‌های دیگر هم گفت: «یافته‌های پژوهشی نشان می‌دهد تقریبا نیمی از جوانان امریکایی در کودکی شاهد طلاق والدین خود بوده‌اند. ۲۵ درصد ازدواج‌های اول در این کشور بعد از پنج سال به طلاق ختم می‌شود.»
فتحی آشتیانی توضیح داد: «آمار طلاق میان کشور‌های دیگر تا سال ۲۰۱۸ نشان می‌دهد که کشور لوکزامبورگ با ۷۸ درصد، اسپانیا با ۶۵ درصد، فرانسه با ۵۵ درصد، امریکا با ۵۱ درصد، روسیه با ۵۱ درصد، آلمان با ۴۵ درصد و استرالیا و انگلستان با ۴۰ تا ۴۵ درصد بیشترین میزان طلاق را داشته‌اند.»
علائم اختلال روانی
روز جهانی سلامت روان یعنی ۱۰ اکتبر بهانه‌ای شد تا متخصصان حوزه سلامت روان به اهمیت این موضوع و آگاهی دادن در این مورد بپردازند. در تقویم ایران هم هفته ملی سلامت روان از ۱۸ مهر آغاز شد و تا ۲۴ مهر ادامه دارد. امروز هم به نام «تاثیر حمایت و ارتباطات اجتماعی سالم بر سلامت روان» نامگذاری شده است.
برگزارکنندگان همایش سلامت روان در دانشگاه علوم بپزشکی ایران راهکار‌هایی برای حفظ سلامت روان و پیشگیری از اختلالات روانی ارئه داد. در این توصیه‌ها آمده که ابتدا مشخص کنید آیا علائمی در خلقیات خود مشاهده می‌کنید و این علائم چقدر در زندگی شما تاثیر گذار است؟
آیا علائم شدیدی دارید که ۲ هفته یا بیشتر طول کشیده است؟ در صورت داشتن علائمی که در ادامه می‌آید از خدمات روان‌درمانی و روانپزشکی استفاده کنید. اختلال در خواب، احساس گناه، تغییرات در اشتها، مشکل در تمرکز، از دست دادن علاقه به موضوعاتی که به طور معمولی از آن‌ها لذت می‌بردید، عدم توانایی در انجام وظایف و افکار مربوط به مرگ یا خودکشی. در صورت داشتن افکار خودکشی با شماره اورژانس اجتماعی (۱۲۳) تماس بگیرید.
