کتابی که میراث فراموششده شرق اصفهان را زنده کرد
اصفهان-ایرنا- کتاب پژوهشی «فرهنگ مردم نیکآباد» که با مشارکت مردم این شهر و پژوهشگران مردم شناسی تدوین شده، توانسته لایههای خاموش فرهنگ و آیینهای یکی از که کهنترین نقاط شرق اصفهان را دوباره احیا و برای نخستین بار در سطح ملی معرفی کند.
به گزارش ایرنا، نیکآباد، مرکز شهرستان جرقویه در شرق اصفهان، شهری با پیشینهای تاریخی که بادگرد باستانی، آتشکده ساسانی و دژ «ینگووا» تنها بخشی از هویت کهن این منطقه است، در گذر سدهها با کوچها و تغییرات جمعیتی، چهره امروز جرقویه را شکل داده است.
مکتوب سازی میراث ناملموس راهی برای حفظ هویت نیک آباد
پژوهشگر مردمشناسی و مجری طرح مردمنگاری نیکآباد روز دوشنبه در گفت وگو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: این کتاب توانست شکاف یادگاریهای از دسترفته فرهنگی منطقه را پُر کند، چرا که بسیاری از آیینها و سنتهایی که به دنبال ثبت آنها بودیم به دلیل نبود حاملان فرهنگ یا درگذشت کهنسالان از بین رفته بود.
مژگان مشیری گفت: مکتوب شدن این پژوهش میتواند مانع فراموشی میراث ناملموس این شهر تاریخی شود و زمینه پیوند نسل جوان با ریشههای فرهنگی خود را فراهم کند.
وی درباره روند اجرای این پروژه افزود: پس از تجربه پروژه مردم نگاری تیران در سال ۹۵، پیشنهاد اجرای طرح مشابه در نیک آباد مطرح و از سال ۱۴۰۱ این کار بهطور رسمی آغاز شد، با توجه به اینکه نیک آباد روستای وابسته نداشت، پژوهش به صورت تکنگاری یا مونوگرافی مستقل انجام شد و گیتی دشتکی نیز در این مسیر همراه ما بود.
مشیری با تاکید بر نقش موثر مردم در پیشبرد این طرح گفت: این پروژه یکی از کم چالشترین کارهای پژوهشی من بود، مردم نیک آباد در همه مراحل همراهی کردند و نام افراد آگاه یا مطلعین در پایان کتاب ثبت شده است.
وی تاکید کرد: این اثر مجموعهای جامع از آیینها، مشاغل سنتی، ادبیات شفا
۱۲ اثر ملی ثبت شده و مسیر ادامه دار حفاظت از میراث جرقویه
مدیرعامل انجمن دوستداران میراث فرهنگی نیک آباد نیز در گفت وگو با خبرنگار ایرنا افزود: تاکنون نزدیک به ۱۲ اثر ملی در نیکآباد ثبت شده که شامل تعزیه نیکآباد، گویش ینگآبادی، چند غذای محلی، مجموعه بازیهای بومیمحلی و بنای تاریخی دشت جهان است.
محمد طاووسی گفت: قصد داریم تا با همکاری فرمانداری، دهیاریها، شهرداریها و اداره میراثفرهنگی ثبت آثار را در سطح کل شهرستان جرقویه گسترش دهیم، سیاست فرمانداری ثبت حداقل یک اثر ملی در هر روستاست و انجمن تمام توان خود را برای تحقق این هدف به کار میگیرد.
وی با اشاره به تأمین هزینههای پژوهشی توسط اعضای انجمن تاکید کرد: اگر دستگاههای دولتی در چاپ کتاب و ثبت آثار حمایت کنند، ظرفیت اجرای پروژههای گستردهتر نیز وجود دارد.
طاووسی درباره برنامههای انتشاراتی آینده انجمن گفت: پژوهش کتاب «گویش مردم گنگآباد» به پایان رسیده و در حال نگارش نهایی است، همچنین تدوین کتابهایی درباره معماری نیکآباد و اسناد تاریخی منطقه در دستور کار قرار دارد.
هی، داستانهای محلی، معماری و دیگر عناصر فرهنگ مردم نیک آباد را ارائه میدهد و در بخش زبان و گویش نیز اطلاعاتی دقیق گردآوری شده است.
جرقویه، موزهای از تاریخ شرق اصفهان
مدیر انجمن میراث نیکآباد با اشاره به ظرفیتهای تاریخی جرقویه اظهار داشت: این منطقه از دوران پیش از تاریخ تا عصر مادها، ساسانیان، هخامنشیان، اشکانیان، صفوی و قاجار آثار ارزشمندی دارد و میتواند بهمثابه یک موزه ایرانشناسی مورد توجه قرار گیرد.
وی افزود: بسیاری از آیینها مانند جشن خردادگان و اسپندارمزگان ریشه در دوران پیش از اسلام دارند و گویش مردم نیز برگرفته از زبان پهلوی است و این در کنار آیینهای اسلامی، یک بسته فرهنگی کامل را شکل میدهد.
طاووسی گفت: وجود دریاچه نمک، کویر، کوهستان کلاه قاضی، حیاتوحش و تنوع طبیعی و تاریخی، جرقویه را به منطقهای منحصر به فرد تبدیل کرده که همچنان ناشناخته و نیازمند توجه ملی و برنامهریزی کلان است.
به گزارش ایرنا، نیکآباد، مرکز شهرستان جرقویه در استان اصفهان و در فاصله ۵۰ کیلومتری مرکز شهرستان ورزنه واقع شده است.
همزمان با سی و سومین هفته کتاب و کتابخوانی، ۲۰ عنوان کتاب نشر پژوهشگاه میراثفرهنگی و گردشگری با حضور وزیر میراثفرهنگی رونمایی شد که یکی از این کتابها «فرهنگ مردم نیکآباد» بود، رویدادی که به گفته پژوهشگران، نخستین معرفی ملی این کتاب و نقطه عطفی در شناساندن فرهنگ نیکآباد به کشور است.
