اصفهان، نصف جهان؛ شهری که نامش با فرهنگ، هنر و رسانه گره خورده است. در میان کوچه‌پس‌کوچه‌های این شهر، صدای قلم‌هایی شنیده می‌شود که روایتگر حقایق جامعه هستند، اما روایت خودشان پر است از حسرت یک «سرپناه» امن.

پروژه «مسکن خبرنگاران» در اصفهان، حکایتی است بلند و فرسایشی که قدمت آن به بیش از ۲ دهه می‌رسد. روایتی از وعده‌هایی که مانند برگ پاییز، هر سال، بر زمین می‌ریزند و رنگ می‌بازند.

طرح اولیه احداث مسکن برای خبرنگاران در اصفهان سال‌ها پیش و در دهه ۷۰ کلید خورد. در آن زمان، قول‌هایی برای این منظور در نظر گرفته شد و نوید تحقق این آرزوی دیرینه به جامعه رسانه‌ای داده شد. تصاویر جداگانه شده و ماکت‌های زیبا، امید را در دل خبرنگارانی که با حقوقی نه چندان بالا، چشم امید به داشتن خانه‌ای شخصی داشتند، زنده کرد.

اما به گفته خبرنگاران قدیمی، این آغاز یک انتظار طاقت‌فرسا بود. در این ۲ دهه با تغییر شورای شهر، شهردار و استاندار، هر بار داستان از نو تکرار شد. مسوول جدید می‌آمد، بر ضرورت اجرای طرح تأکید می‌کرد، قول مساعد می‌داد، طرح در پیچ‌وخم بوروکراسی اداری و کمبود اعتبار رها می‌شد و در نهایت پایان دوره مسوولیت بدون توضیحی درباره پیشرفت و شرایط طرح.

مسوولان آمدند و رفتند و وعده‌ها ماند
یکی از خبرنگاران باسابقه اصفهان با تلخی می‌گوید: «ما آنقدر وعده شنیده‌ایم که دیگر حتی تاریخ وعده‌ها را هم فراموش کرده‌ایم. از فلان شهردار گرفته تا فلان استاندار، همه آمدند در جمع‌هایمان، قول دادند، مصاحبه کردند و رفتند. انگار نه انگار که قرار بود پاسخ‌گوی قول خود باشند. برای ما این طرح به یک شوخی تلخ تبدیل شده است.»

این احساس، گویای یک بی‌اعتمادی عمیق است. خبرنگاران که خود پیگیرترین قشر جامعه در مطالبات مردمی هستند، وقتی نوبت به حق خودشان می‌رسد، در برابر دیواری سکوت و فرافکنی قرار می‌گیرند.

پیچیدگی‌های اداری یا کمبود عزم؟

مقامات استانی و شهری، دلیل تأخیر در اجرای این طرح را معمولاً به مسائلی مانند «تعیین تکلیف زمین»، «تهیه طرح توجیهی اقتصادی»، «جذب سرمایه‌گذار» و «مشکلات اعتباری» نسبت می‌دهند.

اما سوال اصلی خبرنگاران این است؛ چرا پروژه‌های بزرگ دیگر با سرعت پیش می‌روند، اما این طرح کوچک که متقاضیان محدود و مشخصی دارد، برای ۲۰ سال درگیر همین مشکلات اداری اولیه است؟

به نظر می‌رسد مساله، بیش از آنکه پیچیدگی فنی باشد، کمبود عزم و اراده جدی برای حل مشکل در دوره های مختلف بوده است. خبرنگاران، فاقد لابی قدرتمند و انگیزه‌ای مالی برای پیشبرد کارهایشان هستند و وعده‌های داده شده به آنان، فوریت و اولویت سایر پروژه‌ها را ندارد.

یک مطالبه بلاتکلیف!

جامعه خبرنگاری اصفهان، امروز همچنان در انتظار است. انتظاری که به بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی حرفه‌ای آنان تبدیل شده است.

داستان مسکن خبرنگاران اصفهان، شاید نمادی از مسوولیت‌گریزی و فرهنگ وعده‌های بدون پشتوانه در مدیریت کلان است. تا زمانی که پاسخگویی به عنوان یک اصل نهادینه نشود، این داستان ادامه خواهد داشت و خبرنگاران، روایتگران غریبی خواهند بود که خود، قهرمانان یک تراژدی بلندمدت هستند.

روزنه‌هایی امید

در این راستا رییس شورای اطلاع رسانی دولت در گفت‌وگو با ایرنا گفت: ۲ اقدام کلیدی دولت برای حمایت از خبرنگاران؛ از «کمیته داوری» پیش از شکایت گرفته تا «مسکن رایگان» در حال انجام است.

الیاس حضرتی جزییات طرح جامع تأمین مسکن رایگان برای اهالی رسانه را با استفاده از ارزش افزوده زمین تشریح کرد و گفت: آرزوی من این بود که برای خبرنگاران یک کار درستی انجام دهم که در این راستا با وزیر مسکن و شهرسازی صحبت کردم و ایشان استقبال کرد که زمین در اختیار بگذارد.

وی با اشاره به محدودیت‌های تأمین زمین در برخی کلان‌شهرها، توضیح داد: البته در بعضی شهرها مثل اصفهان یا مازندران زمین کم است، ولی در بسیاری از جاهای دیگر مثل کرمان، آذربایجان، کرمانشاه، ایلام و خوزستان زمین وجود دارد.

مکانیزم اجرایی طرح مسکن با تشکیل تعاونی
رییس شورای اطلاع رسانی دولت از تشکیل تعاونی مسکن توسط استانداران هر استان خبر داد و افزود: هر استان موظف به تشکیل تعاونی مسکن خبرنگاران و اهالی رسانه است.

حضرتی گفت: لیست افرادی که به عنوان «خبرنگار» و «اهل رسانه» شناخته می‌شوند، باید توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تأیید شود.

وی در مورد تملک زمین بیان کرد: این تعاونی با هدایت استاندار، زمین را از وزارت مسکن دریافت و تملک می‌کند، سپس یک مناقصه عمومی برای سازندگان برگزار می‌شود که سازندگان حاضر می‌شوند به صورت مشارکت ۵۰-۵۰ (یا بر اساس ارزش زمین و تعداد واحدها) پروژه را اجرا کنند.

رییس شورای اطلاع رسانی دولت خاطرنشان کرد: سازنده، سهم خود از واحدها را برمی‌دارد و سهم تعاونی به گونه‌ای تنظیم می‌شود که به تعداد خبرنگاران آن استان به آن‌ها واحد مسکونی رایگان تعلق گیرد.

حضرتی فلسفه «رایگان» بودن این طرح را اینگونه توضیح داد: هدف این است که خبرنگاران دوباره به سمت بانک و وام‌های سنگین فرستاده نشوند که با درآمد کمشان واقعاً ممکن نیست.

وی تاکید کرد: تلاش ما این است که از ارزش افزوده خود زمین برای تأمین مسکن خبرنگاران استفاده کنیم.

رییس شورای اطلاع رسانی دولت با اشاره به پیشینه این طرح گفت: این موضوع در مجلس دهم مطرح شد، اما شورای نگهبان آن را در ابتدا رد کرد و در مجلس مجددا به سختی تصویب شد ولی پس از مجلس دهم پیگیری نشد و اکنون از موضوعاتی است که در دستور کار جدی ما قرار دارد.

تلاش‌ها برای حل مشکل مسکن خبرنگاران در اصفهان همزمان با دولت
در اصفهان اما سال گذشته و در دولت سیزدهم، اطلاعیه‌ای از طریق اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان به منظور ثبت‌نام متقاضیان مسکن منتشر شد که در آن به واجدان شرایط اطلاع داده شده بود که می توانند جهت ثبت نام اولیه از تاریخ ۱۴۰۳/۰۲/۲۰ لغایت ۱۴۰۳/۰۲/۳۰ به اداره رسانه و تبلیغات اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی مراجعه کنند.

پیگیری‌های استانداری در دولت چهاردهم جدی تر می شود

استاندار اصفهان در خصوص این مطالبه محقق نشده بیان کرد: تفاهم‌نامه‌ای بین وزارت راه و شهرسازی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درخصوص مسکن خبرنگاران منعقد شده که ما با جدیت پیگیر اجرای این تفاهم نامه هستیم و توفیقاتی داشته ایم.

مهدی جمالی نژاد ادامه داد: به عنوان مقدمه نیز ۱۳ حکم آغاز تخصیص زمین به خبرنگاران اصفهانی در شهرستان‌های حائز شرایط تحویل در مراسم بزرگداشت روز خبرنگار تحویل افراد شد.

به گزارش ایرنا، اصفهان حدود ۵۰۰ نفر خبرنگار دارد. خانه مطبوعات اصفهان ۲۱۷ عضو دارد که ۲۰۹ نفرشان از اعضای اصلی و هشت نفر نیز از اعضای افتخاری این خانه هستند.

همچنین تعداد قابل توجهی از خبرنگاران عضو انجمن صنفی خبرنگاران این استان هستند.