خواص اسفناج و مضرات آن که باید بدانید!
اسفناج گیاه گل‌دار یک‌ساله‌ای است که به خانواده تاج‌خروسیان ازجمله چغندر، برگ چغندر و کینوا تعلق داشته و گیاه بومی ایران است و به دلیل خواص اسفناج و بالا بودن درصد مواد غذایی آن کم‌کم از اوایل قرن اول میلادی به سراسر دنیا راه پیداکرده و امروزه کشت اسفناج در تمام نقاط دنیا معمول است. اسفناج نسبت به سرمای زمستان مقاوم بوده و در دو نوع پائیزه و بهاره کاشته می‌شود. برگ اسفناج ازنظر طب سنتی کمی سرد و تر است. ازجمله خواص اسفناج می‌توان به‌سلامت قلب، مغز، چشم و درمان یبوست، کم‌خونی، فشارخون بالا و دیابت اشاره کرد. اسفناج از بروز آسم و پوکی استخوان جلوگیری کرده و برای کاهش وزن در رژیم کتوژبیک بسیار مفید است. اسفناج سرشار از ویتامین B3 است درمان خوبی برای بیماری پلاگرا است که به علت کمبود ویتامین 3B ایجادشده و نشانه‌های آن ضعف بدن، تشنج، اختلال در دستگاه هاضمه و به وجود آمدن لکه‌های قرمز روی بدن است. همچنین برگ اسفناج منبع غنی ویتامین A,B3,C، آهن و پتاسیم هست
خواص اسفناج چیست؟
از مهم‌ترین خواص اسفناج می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کمک به دفع سموم بدن: چون اسفناج غنی از فیبر است و فیبر هم برای سلامت دستگاه گوارش مفید است.
- سلامت و تقویت استخوان‌ها: دریافت کم ویتامین K باعث افزایش خطر شکستگی و پوکی استخوان می‌شود و مصرف این ویتامین برای سلامت و تقوبت استخوان ها بسیار مفید است و چون اسفناج حاوی ویتامین K است پس برای تقویت استخوان‌ها ضروری است.
- از بین بردن رادیکال آزاد: یکی از دلایل پیری زودرس پوست، مشکلات قلبی و دیابت وجود واکنش‌های رادیکال آزادی در بدن است. تنها موادی که می‌توانند این واکنش‌ها را کنترل کنند آنتی‌اکسیدان‌ها هستند.
- افزایش قوه بینایی: اسفناج موجب تقویت چشم و افزایش قوه بینایی بخصوص برای نوجوانان می‌شود، اسفناج چون حاوی مقادیر فراوان آنتی‌اکسیدان‌های لوتئین و زاکسنتین است، از بروز بیماری‌های چشمی مانند آب‌مروارید و دژنراسیون ماکولار مرتبط با سن جلوگیری میکند.
- ضد سرطان: فلاوونوئید موجود در اسفناج، تقسیم سلولی سلول‌های سرطانی در معده و پوست را کاهش داده و همچنین سبب کاهش چشمگیر خطر ابتلای افراد به سرطان پروستات می‌شود.
- کنترل فشارخون: ویتامین C و پتاسیم موجود در اسفناج نیز نقش مهمی در کاهش فشارخون ایفا میکند. اسفناج منبع غنی پتاسیم است و مانع بروز سنگ کلیه شده و ضربان قلب را کنترل میکند.
- محافظت در برابر ابتلا به بیماری‌های قلبی: اسفناج در درمان بیماری‌های عروقی ازجمله تصلب شرایین و فشارخون نیز مؤثر است. سطح کلسترول خون را پایین آورده، گردش خون در بدن را بهبود می‌بخشند و رگ‌ها را قوی و سالم نگه می‌دارند.
- کاهش احتمال آلزایمر: اسفناج غنی از ویتامین K است. این ویتامین سلامت مغز را تضمین و از بروز بیماری‌هایی مانند آلزایمر و کندی ذهن در سنین کهن‌سالی جلوگیری میکند.
- تقویت سیستم ایمنی: ویتامین A موجود در اسفناج برای سلول‌های سفید خون حیاتی بوده و با تقویت سیستم‌های ورودی بدن مانند غشاهای مخاطی، دستگاه تنفسی، ادراری و روده از بروز انواع عفونت جلوگیری میکند.
- سلامت سیستم گوارشی: اسفناج به دلیل داشتن مقادیر زیادی فیبر و آب از بروز یبوست جلوگیری میکند.
- کنترل دیابت: اسفناج به‌واسطه داشتن فیبر، سرعت جذب قند در روده را کاهش داده و خاصیت ضد دیابتی دارد.
- کاهش کلسترول خون: فیبر موجود در اسفناج موجب می‌شود کلسترول خون پایین بیاید و جذب گلوکز کاهش پیدا کند. این فاکتورها به همراه هم خطر حمله‌ی قلبی یا سکته را تا میزان قابل‌توجهی از بین می‌برند.
- کم‌خونی: یکی از مهم‌ترین خواص اسفناج درمان کم‌خونی است. مصرف منظم اسفناج به دلیل محتوای فراوان آهن موجود در آن از بروز بیماری کم‌خونی پیشگیری کرده و برای دوران قاعدگی و پریود زنان و رشد کودکان و نوجوانان بسیار مفید است.
همچنین از خواص اسفناج می‌توان به این موارد هم اشاره داشت
- کنترل تیروئید
- ضد انعقاد خون
- ضد انگل
- پیشگیری از آسم
- سم‌زدایی بدن
- سلامت کبد و درمان کبد چرب
- درمان سرماخوردگی و آنفلوانزا
- درمان افسردگی
- درمان بی خوابی
- جوان‌سازی پوست صورت
- جلوگیری از پیری زودرس
- جلوگیری از ریزش مو
- و...
ارزش غذایی اسفناج بسیار بالاست و آگاهی از آن باعث گنجاندن بیشتر این سبزی در رژیم غذایی شود. مصرف این نوع مواد غذایی به علت مغذی بودن یک ضرورت بسیار مهم است اما بهترین زمان برای مصرف آن‌ها میان وعده هست چراکه سبک، زودهضم و مغذی است.
اسفناج خام حاوی:
- کالری: اسفناج از مواد غذایی کم‌کالری است و بیشتر کالری موجود در این سبزی از پروتئین و کربوهیدرات‌های آن نشأت گرفته است.
- پروتئین: در هر 100 گرم اسفناج خام حدود 3 گرم پروتئین گیاهی وجود دارد که می‌تواند یکی از منابع خوب تأمین پروتئین برای گیاهخواران نیز باشد.
- کلسیم: اسفناج دارای کلسیم فراوانی است که برای جلوگیری از پوکی استخوان مفید است.
- آهن: آهن موجود در اسفناج می‌تواند بر میزان انرژی بدن تأثیرگذار باشد.
- منیزیم: منیزیم برای متابولیسم انرژی، حفظ عملکرد عضلانی و عصبی، ریتم قلب منظم، سیستم ایمنی سالم و حفظ فشارخون ضروری است .
- ویتامین A: اسفناج سرشار از کارتنوئیدها است که بدن می‌تواند آن را به ویتامین A تبدیل کند. 100 گرم اسفناج خام 53 درصد نیاز روزانه بدن را تأمین میکند.
- ویتامین K: این ویتامین برای لخته شدن خون ضروری است، یک برگ اسفناج حاوی بیش از نیمی از نیاز روزانه بدن هست.
- فیبر: اسفناج حاوی فیبر نامحلول است که به‌خصوص برای سلامت دستگاه گوارش بسیار مفید بوده و خطر ابتلا به یبوست را کاهش می‌دهد.
- قند: قند موجود در اسفناج اغلب به شکل قندهای گلوکز، فروکتوز و ساکارز هست و حدود 0.4 گرم از 100 گرم اسفناج خام را تشکیل داده است.
- کربوهیدرات: بیشتر کربوهیدرات‌های موجود در اسفناج به‌صورت فیبر هست که از مواد مغذی فوق‌العاده سالم محسوب می‌شود. مقدار کمی از آن نیز به شکل قندهای گلوکز و فروکتوز در این سبزی ذخیره‌شده است
- پتاسیم
- فسفر
- تیامین
- فولات
مضرات اسفناج
اسفناج ضرر خاصی برای بدن ندارد، اما اگر در برخی شرایط از اسفناج استفاده شود، ممکن است خطرناک باشد.در اینجا برخی از مضرات اسفناج را بیان می کنیم:
- تأخیر در جذب مواد معدنی در بدن: اسفناج سرشار از مواد مغذی است و به همین دلیل برای سلامت ما خوب است. بااین‌وجود، مصرف بیش‌ازحد آن در توانایی جذب برخی از مواد مغذی ازجمله کلسیم، منیزیم، زینک و غیره تداخل ایجاد میکند. اگزالات موجود در اسفناج این عارضۀ جانبی را به همراه دارد.
- اختلالات شکمی: اسفناج به منبعی سرشار از فیبرهای رژیمی معروف است. بااین‌وجود، مصرف بیش‌ازحد فیبر خوراکی ممکن است تأثیراتی ناخوشایند بر سلامت گوارش مانند اختلالات شکمی از قبیل ورم، اسپاسم معده، گاز روده، یبوست و شکم‌درد وجود دارد. به همین دلیل، همیشه توصیه می‌شود اسفناج را به‌اندازه‌ای متعادل مصرف کنید.
- مصرف زیاد اسفناج و احتمال بروز اسهال: خوردن اسفناج به‌قدر کافی برای سیستم گوارش ما خوب است. از طرف دیگر، زیاده‌روی در خوردن اسفناج هم سیستم گوارش ما را مختل میکند و منجر به اختلالات شکمی از قبیل یبوست، دل‌درد، اسپاسم معده، ورم معده، گاز روده و غیره می‌شود.
- بروز کم‌خونی: اگرچه اسفناج منبعی سرشار از آهن است اما منبعی غنی از فیبرهای غذایی هم به شمار می‌رود و فیبرهای غذایی بیش‌ازحد در سیستم گوارشی ما توانایی بدن برای جذب آهن و سایر مواد معدنی را پایین آورده و منجر به کم‌خونی می‌شود.
- ایجاد سنگ کلیه: مصرف زیاد اسفناج برای کلیه‌ها مضر است و احتمال بروز سنگ کلیه را به همراه دارد. اسفناج سرشار از پورین است. پورین نوعی ترکیب شیمیایی است که قابلیت تبدیل‌شدن به اوریک‌اسید را دارد. اوریک‌اسید میزان کلسیم موجود در کلیه‌ها را افزایش می‌دهد و منجر به سنگ کلیه می‌شود.
- تشدید نقرس: مصرف زیاد اسفناج برای افرادی که مستعد آرتریت نقرسی هستند بسیار مضر است. اسفناج سرشار از پورین است. پورین سطح اوریک‌اسید بدن را افزایش می‌دهد و به‌این‌ترتیب اوضاع نقرس را وخیم‌تر میکند. دردمفاصل، تورم و التهاب از دیگر معضلات مرتبط با تشدید نقرس است.
- بروز حساسیت و آلرژی: اسفناج دارای مقادیری هیستامین و ایمونوگلوبین E است. این ترکیبات در برخی افراد موجب بروز واکنش‌های آلرژیک می‌شوند.
- تداخل با داروهای ضد انعقاد خون: اسفناج منبعی سرشار از ویتامین K است. این ویژگی اسفناج ممکن است برای افرادی که داروهای ضد انعقاد خون از قبیل وارفارین مصرف می‌کنند عارضه‌ای به همراه داشته باشد.
خواص اسفناج پخته برای لاغری
اسفناج یک غذای کم کالری است. حاوی مقدار زیادی آب و فیبر موجود در آن به هضم و جذب بهتر غذا کمک می کند. به همین دلیل متابولیسم شما کنترل می شود و به کم کردن وزن به شما کمک میکند.طبق مطالعات، اسفناج همچنین به ثابت نگه داشتن سطح قند خون و پایین نگه داشتن سطح کلسترول بد کمک می کند. این یکی دیگر از دلایلی است که بدن شما دچار مشکلات وزنی صفر می شود.
