اصغر عبدلی -نگاه کویر

کشور در شرایط بسیار وخیمی از حیث اقتصادی قرار دارد؛ ولی در میان سیاست‌مداران و اقتصاددانان مثلی هست که می‌گویند؛ همیشه تغییرات بزرگ از اصفهان شروع می‌شود و به‌نوعی این شهر را شهر اولین‌ها و شهر خلاق در بروز تغییرات بزرگ می‌دانند.
در این نوشته به بررسی ظرفیت‌های مغفولی می‌پردازیم که می‌توانیم راهگشای اصفهان در این زمانه موهوم اقتصادی باشد. یکی از این ظرفیت‌ها حرکت از سمت صنایع آلاینده به سمت صنعت سبز و پاک است. اگرچه در اصفهان سال‌هاست که با خشکسالی روبرو هستیم؛ ولی صنایع بزرگ و آلاینده همواره باری مضاعف بر دوش ما نهاده است. شاید کشاورزی نیز در این زمانه امری دشوار باشد؛ ولی همین صنعت گلخانه داری اصفهان که اکنون در کشور به قطبی بزرگ تبدیل شده می‌تواند راهگشای اقتصادی باشد. کشاورزی مدرن با مصرف کمترین آب و به‌صورت علمی با برداشت محصولات باکیفیت و با ارزش اقتصادی بالاتر یکی از این فرصت‌های بکر است.
در کنار آن صنعت گیاهان دارویی که امروزه در دنیا بازار بسیار مهمی دارد و ایران به‌خصوص استان اصفهان نیز با داشتن صدها گونه گیاهان دارویی بیابانی یکی از غنی‌ترین حوزه‌های سرمایه‌ای این محصول است که می‌تواند مورد توجه قرار گیرد.
صنعت توریسم پزشکی و توریسم ورزشی نیز یکی دیگر از این فرصت‌های جالب و قابل‌توجه است.اصفهان با داشتن طبیعت چهارفصل و مناظر بکر و لوکیشن‌های طبیعی باصفا و مثال‌زدنی می‌تواند در کنار داشتن بنیه نیروی انسانی متبحر در ورزش و زیرساخت‌های نسبتاً خوب میزبانی ورزشی کمپین‌های بزرگ و جاذبه‌ای بکر برای گردشگران ورزشی باشد.
امکان ورزش‌های زمستانی در مناطق سردسیر، کویرنوردی در شرق، ورزش‌های جاده‌ای و ورزش‌های کوهستانی از دیگر پتانسیل‌های این استان است کمااینکه طبیعت‌گردی و ورزش‌هایی مثل دوچرخه‌سواری و اتومبیل‌رانی و طرفیت ورزش‌های پایه‌ای نظیر ورزش باستانی، کشتی و ورزش‌های فراگیر نظیر فوتبال، والیبال و ورزش‌های رزمی در اصفهان زیرساخت‌های خوبی دارد.
وجود نیروی متبحر پزشکی و کادر درمان و زیرساخت‌های بیمارستانی تخصصی به‌خصوص تجهیز شهرک سلامت اصفهان، همواره یکی از فرصت‌های خوب توریسم در امر سلامت و درمانی محسوب می‌شود که جا دارد مورد توجه بیشتری قرار گیرد.
صنایع کمتر آلاینده مثل هنرهای دستی نیز یک فرصت عالی برای ارتقای اقتصادی اصفهان است؛ وجود صدها رشته صنایع‌دستی که هم هنر اصفهان را غنا می‌بخشد و هم در زمینه اقتصادی و تولید تجاری و صادرات برای این استان مفید است، می‌تواند یک‌رشته بسیار ارزنده و قابل حمایت و توسعه باشد. کمااینکه هم تاریخ و فرهنگ و تمدن ما را گسترش بخشیده و به جهانیان معرفی می‌کند و هم از حیث اقتصادی برای مردمان این دیار مفید و سودمند است.
رونق زیرساخت‌های گردشگری عمومی و تاریخی نظیر هتل‌ها و اقامتگاه‌ها و تسهیل سیاسی روابط خارجی با کشورهای غربی نیز امری مهم و درآمدی بدون حاشیه می‌تواند برای اصفهان ایجاد کند به‌طوری‌که ظرفیت‌های تاریخی و گردشگری اصفهان اگر به طور واحد و صددرصدی پشتیبانی شود، تنها با درآمد آن امکان اداره سیاسی و اقتصادی استان اصفهان بدون بودجه دولتی و... وجود دارد؛ ولی متأسفانه در برهه کنونی حتی از 10 درصد این ظرفیت درآمدزایی هم استفاده نمی‌شود.
فروش خدمات و تکنولوژی و یافته‌های علمی و آموزشی نیز که اکنون یکی از منابع بزرگ درآمدی دولت‌های بزرگ در دنیاست نیز می‌تواند یکی دیگر از پتانسیل‌های موجود استان اصفهان با داشتن دانشگاه‌های بزرگ و ظرفیت نخبگی فوق‌العاده باشد.
انتقال دانش و تکنولوژی و تعامل علمی و فناوری در سطح تجاری امروزه در دنیا به یکی از فرصت‌های پول‌ساز بزرگ تبدیل شده است که اصفهان با داشتن مراکز تحقیقاتی و صنعتی بزرگ و نخبگان فراوان می‌تواند به بازاری برای تبادل دانش و یافته‌های علمی در علومی مثل پزشکی، کامپیوتر، الکترونیک، صنایع سنگ، مواد غذایی، کشاورزی صنعتی و... تبدیل شود.
همه این فعالیت‌ها نه‌تنها به بودجه فراوان مثل تولیدات صنعتی نیاز ندارد؛ بلکه امکان سرمایه‌پذیری برای این رشته‌ها نیز بسیار آسان‌تر از پروژه‌های صنعتی است و برای سرمایه‌گذاران ریسک کمتری دارد. اصفهان در شرایط فعلی راهی جز استفاده از این فرصت‌های کمتر خطرپذیر ندارد و در کنار آن می‌توان با شیب ملایم مشکلات صنایع تولیدی و اقتصاد صنعتی این شهر را نیز که در هاله‌ای از بحران فرورفته حل کرد.
فراموش نکنیم؛ اصفهان شهر هنر است و علم و دانش و هنر آن همیشه بر ابعاد قوی صنعتی آن می‌چربد، پس منطقی و عاقلانه است که سیاست‌گذاری اقتصادی مسئولین این شهر به سمت صنعت پاک و اقتصاد سبز حرکت کند.