مصطفی رضایی روز دوشنبه در گفت وگو با خبرنگار ایرنا ضمن اشاره به اهداف اجرای طرح پزشک خانواده و تشریح ابعاد مختلف آن اظهار داشت: پزشک خانواده با هدف اصلاح نظام ارائه خدمات سلامت، ساماندهی مراجعات درمانی و ایجاد عدالت در دسترسی مردم به خدمات بهداشتی و درمانی طراحی شده و پاسخی به ناهماهنگی‌ها، هزینه‌های بالا و تمرکز بیش از حد بر درمان به جای پیشگیری در نظام سلامت است.

وی کاهش هزینه‌های درمانی، افزایش کارایی نظام سلامت، تشکیل پرونده سلامت برای هر فرد و ایجاد ارتباط منظم و مستمر میان مردم و نظام سلامت را از دیگر اهداف این طرح برشمرد.

رضایی با بیان اینکه تغییر الگوی بیماری‌ها و افزایش بیماری‌های غیرواگیر ضرورت اجرای این طرح را دوچندان کرده است، گفت: پیش از اجرای پزشکی خانواده، نبود نظام ارجاع منسجم، مراجعات بی‌رویه به متخصصان، نابرابری در دسترسی به خدمات درمانی به‌ویژه در مناطق روستایی و محروم و هدر رفت منابع مالی نظام سلامت از چالش‌های جدی بود.

معاون فنی مرکز بهداشت استان اصفهان با اشاره به تفاوت‌های اساسی این طرح با نظام فعلی ارائه تیم خدمات سلامت گفت: در نظام فعلی، افراد بدون محدودیت به پزشک عمومی یا متخصص مراجعه می‌کنند، اما پزشک خانواده نخستین مرجع مراجعه و مسوول تشخیص اولیه، درمان، پیگیری و ارجاع هدفمند بیماران به متخصصان است که این موضوع موجب نظم در مراجعات و کاهش هزینه‌ها خواهد شد.

رضایی با تاکید بر درمان محور بودن نظام قبلی سلامت گفت: تمرکز طرح پزشک خانواده بر پیشگیری، آموزش و مراقبت مداوم است و همچنین تشکیل پرونده الکترونیک سلامت برای هر فرد، مسوولیت‌پذیری مستمر پزشک و پرداخت سرانه به جای پرداخت براساس ویزیت از دیگر تفاوت‌های مهم این طرح با نظام فعلی به شمار می‌رود.

وی با بیان اینکه در مرحله نخست اجرای طرح، جمعیت روستایی و شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر تحت پوشش قرار گرفته‌اند، بیان کرد: جمعیت کل تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بیش از پنج میلیون و ۲۳۴ هزار نفر است که حدود یک میلیون و ۲۹۹ هزار نفر در مناطق روستایی و شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر و بیش از ۳ میلیون و ۹۳۵ هزار نفر در شهرهای بالای ۲۰ هزار نفر و مناطق حاشیه‌ای سکونت دارند.

معاون فنی مرکز بهداشت استان اصفهان درباره سازوکار ثبت‌نام مردم در طرح پزشک خانواده توضیح داد: ثبت‌نام در مراکز خدمات جامع سلامت و انتخاب پزشک خانواده انجام و برای هر فرد یک پرونده الکترونیک سلامت در سامانه «سیب» تشکیل می‌شود که شامل اطلاعات هویتی، وضعیت سلامت عمومی، مراقبت‌های پیشگیرانه، سوابق درمانی و دارویی است.

وی نقش بیمه‌ها را در اجرای این طرح بسیار کلیدی دانست و گفت: بیمه‌ها ستون اصلی حمایتی پزشک خانواده هستند چرا که تامین مالی اجرای برنامه منجر به کاهش پرداخت مستقیم مردم می گردد و در واقع بسیاری از خدمات پیشگیرانه به صورت رایگان یا با هزینه اندک ارائه می‌شود.

رضایی با اشاره به وضعیت مناسب زیرساخت‌های الکترونیکی در استان اصفهان بیان کرد: پرونده الکترونیک سلامت، ارجاع الکترونیک، نوبت‌دهی آنلاین و ارسال بازخورد از سوی پزشکان متخصص برقرار است اما برای اجرای کامل نظام ارجاع الکترونیک، ارتقای زیرساخت‌ها، آموزش ارائه دهندگان خدمات و افزایش آگاهی شهروندان ضروری است.

وی همچنین درباره نقش ماماها، پرستاران و سایر اعضای تیم سلامت گفت: در این طرح، ماماها نقش کلیدی در مراقبت‌های بارداری، سلامت مادر و کودک، واکسیناسیون و آموزش جامعه دارند و مراقبین سلامت نیز در پایش سلامت افراد، آموزش سبک زندگی سالم و پیگیری بیماران نقش‌آفرینی می‌کنند که پزشک خانواده، محور هماهنگی این تیم است.

رضایی با تأکید بر نقش پزشکان عمومی و متخصص در موفقیت طرح پزشک خانواده افزود: پزشکان عمومی، مسوول ارائه مراقبت‌های اولیه و مدیریت سلامت جامعه و محله هستند و پزشکان متخصص نیز نقش پشتیبان، مشاور و ارائه‌دهنده خدمات تخصصی برای بیماران ارجاع شده را دارند که کمبود هر یک از این گروه‌ها می‌تواند اجرای طرح را با اختلال مواجه کند.

به گزارش ایرنا، طرح پزشک خانواده در ایران یک برنامه جامع برای ارائه خدمات اولیه سلامت است که بر حفظ و ارتقای سلامت جامعه تمرکز دارد. این طرح با محوریت پزشک عمومی و تیم سلامت، خدمات را بدون تبعیض سنی، جنسی یا اجتماعی ارائه می‌دهد.

پیش نویس‌های پزشک خانواده و نظام ارجاع طی سال‌های ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۳ در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تکامل یافت و نسخه نهایی آن توسط مرکز گسترش شبکه معاونت سلامت وقت با همکاری واحد کشوری اصلاح نظام سلامت وزارت بهداشت، پس از وقوع زلزله فاجعه بار بم، برای ساماندهی نظام سلامت شهرستان بم در سال ۱۳۸۳ عملیاتی و به عنوان پشتوانه علمی و اجرایی پیشنهادات بخش سلامت در لایحه برنامه چهارم توسعه وارد شد.

هدف این طرح طبق آنچه که در ماده ۹۰ قانون برنامه چهارم توسعه (۱۳۸۹-۱۳۸۴) آمده است؛ ارتقای عدالت توزیعی در دسترسی عادلانه مردم به خدمات بهداشتی و درمانی درجهت کاهش سهم خانوارهای کم درآمد و آسیب پذیر از هزینه‌های بهداشتی و درمانی آنها و توزیع منابع و امکانات بهداشتی و درمانی است که این مهم باید به نحوی صورت گیرد که سهم مردم از هزینه‌های سلامت حداکثر از ۳۰ درصد افزایش نیابد و میزان خانوارهای آسیب پذیر از هزینه‌های غیرقابل تحمل سلامت به یک درصد کاهش یابد.