محمد رضا حسنی-باخبرباش

ابــداع و تحقق روش‌هـای نوین فرزندآوری و درمان ناباروری یکی از دستاوردهای شهرک سلامت اصفهان است که این قظب درمانی به‌عنوان مجموعه‌ای بی‌نظیر در کشور و کم‌نظیر در خاورمیانه برای اولین‌بار در کشور به همت بنیان‌گذاران اصفهان سیتی‌سنتر بنیان شده و مدرن‌ترین دستگاه‌ها، همراه با به‌روزترین دستاوردهای علم پزشکی را همراه با محیطی آرامش‌بخش با کلیه امکانات رفاهی برای بیماران تدارک دیده است. اینجا قطب بی‌نظیر بسیاری از درمان‌های نادر است و برای بسیاری از بیماری‌های سخت نیز سیستم‌های درمانی و دستگاه‌های منحصربه‌فردی مهیا شده است.
در بحث درمان ناباروری که مشکل بزرگی برای بسیاری از زوج‌های ایرانی است در شهرک سلامت اصفهان مدرن‌ترین درمان‌ها و کلینیک‌های تخصصی سه‌گانه با نام‌های؛ پویش و رویش، Fertility Home و کلینیک رخ لند در حال فعالیت هستند.
دکتر محمدحسین نصر اصفهانی، دارای نشان عالی دانش، مدیر مرکز زیست‌فناوری پژوهشکده رویان و مدیر و فوق‌تخصص تولیدمثل و ناباروری در کلینیک «پویش و رویش» است. ایشان متولد سال 1345 در اصفهان است؛ او پس از طی تحصیلات ابتدایی خود، تحصیلات متوسطه را در کشور انگلستان به پایان رسانید. وی مدرک کارشناسی خود را از دانشگاه لندن در رشته زیست‌شناسی انسانی و آناتومی دریافت کرد و در ادامه مدرک .Ph.D خود را در سال 1991 (1370) در رشته جنین‌شناسی بالینی از دانشگاه کمبریج لندن دریافت کرد.
ایشان معتقد است که نام شهرک سلامت به‌درستی انتخاب شده تا بیماری را تداعی نکند و سالم‌سازی و دادن عشق و حیات را سرلوحه خود داشته باشد. وی دارای اولین دکترای تولیدمثل در کشور بوده و بیش از 40 سال تجربه دارد.
وی می‌گوید بحث درمان نازایی این مرکز جزو بهترین‌های خاورمیانه است و امروزه معضل نازایی به مشکلی جهانی تبدیل شده و در شهرک سلامت با ایجاد کلینیک‌های تخصصی، تکنولوژی‌های معتبر اروپایی انتقال داشته شده است که از نظر متد درمانی و امکانات با کلینیک‌های اروپایی برابری می‌کند.
وی توضیح می‌دهد: یکی از دستاوردهای این کلینیک، آزمایشگاه (ای وی اف) است که برای اولین‌بار در کشور، مراجعین و بیماران می‌توانند پروسه آزمایش‌ها را در اتاقی شیشه‌ای تماشا کنند و همه چیز برای بیماران روشن و شفاف است.
قلب هر مرکز درمانی، آزمایشگاه آن است
آزمایشگاه این مرکز به‌صورت «اوپن کرتن» است و هر کسی برای عمل جراحی ناباروری مراجعه می‌کند می‌تواند آزمایشگاه را نیز و پروسه انجام آزمایشش را ببیند.
یکی از گران‌ترین دستگاه‌های جهانی برای این رسته پزشکی، «ای وی اف» است. این دستگاه مثل بدن ماست، شرایط اکسیژن و co2 همه را مهیا می‌کند و درعین‌حال هر 10 دقیقه یک‌بار از جنین عکس‌برداری می‌کند و بنابراین جنینی که 120 روز مهمان ما هست. ما می‌توانیم یک فیلم کوچک از این 120 روز داشته باشیم که اطلاعات خوبی می‌دهد که این جنین، آیا خوب تقسیم شده؟ به‌موقع تقسیم شده؟ و کدام جنین قابلیت حاملگی بیشتری دارد و درباره کیفیت جنین‌ها تحلیل می‌کند. در اینجا 12 قسمت برای جنین ها هست و در هر قسمت می تواند 14 عدد جنین قرار بگیرد و حدود بالای 100 جنین می تواند در این مرکز رشد کند. دقیقا مراحل رشد و تثبیت تخمک ها و جنین در طول هفته ها عکس برداری می شود و در آینده بسیار جالب خواهد بود که نوزادی مراحل به وجود آمدن و بالندگی اش در آینده به تصویر کشیده شود.
دکتر نصر می‌گوید: اگر صد زن و شوهر به‌موقع فعالیت جنسی داشته باشند، ممکن است 90 جنین تشکیل بشود، ولی اصولا 20 تا 30 نفر آنها حامله می شوند. فرایند تولید مثل یک محدویت های ذاتی دارد. در آزمایشگاه به ازای هر جنینی که ما انتقال میدیم 30تا 40 درصد شانس حاملگی دارد . اگر هزینه زیادی بکنیم که بدانیم از نظر 24 عدد کوروموزوم، آن جنین سالم است. 30تا 40 درصد می توانیم این احتمال را به 60 درصد برسانیم.
ولی چون این امر هزینه بر است، ما زیاد به بیماران توصیه نمی‌کنیم. هر جنین 15 میلیون هزینه ژنتیک دارد. پس اگر یکی 10 عدد جنین داشته باشد. هزینه 150 میلیونی دارد که می شود با راه های دیگر هم انجام داد.
البته بیمه «ای وی اف» را پوشش می‌دهد و به لطف پیگیری انجمن باروری ناباروری، مراکز نازایی الان دارند 40 تا 50 درصد هزینه‌شان را بیمه پوشش می‌دهد. یا برخی ارگان‌ها بیمه تکمیلی دارند که پوشش می‌دهد.
این متخصص ناباروری، ادامه می‌دهد: ما محدودیتی را برای بارداری نداریم. الان خانمی سنش بالا رفته که اگر یک فرزند دیگری بخواهد. تخمک اهدایی می‌گیرند یا اگر رحمشان مناسب نباشه، رحم اهدایی راه این کار هست. تخمک اهدایی جزء قوانین کشور ما هست. اهدای جنین هم که قانون مجلس هست. کسی که بخواهد بچه‌دار بشود، راه‌های مختلفی وجود دارد. تزریق تخمک‌ها و روش «میکرو انژکشن» وجود دارد. ما دو روش برای لقاح داریم؛ اگر اسپرم را بگذاریم خودش فعالیت کند به این روش، ای وی اف می‌گویند. حدود سال 70 بود که مرحوم کاظمی آشتیانی پایه‌های پژو‌هشکده رویان را گذاشت‌. شاید اگر به 1978 میلادی یعنی چیزی حدود 30 و اندی سال پیش برگردیم، بهتر می‌توان این موضوع را توضیح داد.
وقتی اولین بچه لقاح آزمایشگاهی به نام «لوئیس براون» در دانشگاه شهر کمبریج انگلستان متولد شد، این حرکت در دنیا اتفاق بزرگی به شمار می‌رفت زیرا بدان معنی بود که زوج‌های ناباروری که نا‌امید از فرزند دار شدن بودند، می‌توانستند فرزند دار شوند.
یک روش دیگر هم هست که می‌توانیم با سوزن‌هایی که یک بیستم قطر یک تار مو، هست. یک اسپرم را بگیریم و داخل تخمک تزریق کنیم. قطر این سوزن‌ها، حدود یک‌چهارم تا یک بیستم قطر مو هستند. کمی از سیتوپلاسم را می‌کشند که مطمئن باشند سوراخ ایجاد شده باشد و اسپرم را داخل آن می‌گذارند. به این روش «میکرو انژکشن» می‌گویند که از این طریق حتی کسانی که اسپرم ندارند نیز از بیضه چند اسپرم می‌گیریم و می‌توانند صاحب فرزند بشوند.
ما در کشور و پژوهشکده رویان با همکاری که داشتیم، از نظر علم‌سنجی که برای خاورمیانه در آمریکا انجام شده، ما دهمین مرکز تحقیقی دنیا، بین ده مرکز برتر شدیم و در یک روش که فعال‌سازی تخمک و تحقیقات ما بوده، اولین رتبه در تحقیقات جهانی را داشتیم و مقالاتش وجود دارد.
دکتر نصر، روش‌های کلینیک ناباروری پویش و رویش در شهرک سلامت را اینطور تشریح می‌کند: روش‌های درمان نازایی متفاوت است‌، روش‌هایی مانندIUI ،IVF و حتی میکرو (micro) و روش‌های دیگری چون PGD وجود دارند و اگر همه این روش‌ها را مورد بررسی قرار دهیم شاید در سال حدود هزار نوزاد به دنیا بیاید، بنابراین می‌توان گفت در این 20 سال که ما در پژوهشکده و مراکز ناباروری فعالیت داشتیم، به‌صورت مستقیم و غیر‌مستقیم شاید حدود 20 هزار خانواده از سراسر ایران صاحب فرزند شدند‌. یک روش اهدای جنین و تخمک از دیگران و یک روش رحم جایگزین ( یعنی خانمی که چندین سقط داشته و چندین «میوم» داشته و قادر به بارداری نیست، از رحم خانم دیگری برای رشد جنین استفاده می کند. ) که از نظر قانونی هم مشکلی ندارند.
تمام مراحل فریز تخمک و جنین و رشد و نمو آن نیز در این مرکز نگهداری و انجام می‌شود و عمل‌های تزریق تخمک، تخمک برداری، لقاح مصنوعی و کلیه مشاوره‌های ناباروری برای آقایان و خانم‌ها انجام می‌شود و بهترین روش‌ها به ایشان توصیه می‌شود.
افراد زیادی در این مرکز صاحب فرزند شدند و اینجا آخرین تکنیک‌های پزشکی، مدرن‌ترین دستگاه‌ها، انتقال دانش شده و مجرب‌ترین پزشکان با دانش روز دنیا فعالیت می کنند.
این متخصص در مورد هزینه های درمان ناباروری گفت: هزینه اولیه برحسب تعرفه دولتی برای تخمک فریز شده، حدود 20 میلیون تومان می باشد، سالی یک یا دو میلیون هزینه دارد که باید هر سال تمدید کنند. شرطش این است که تمدید کنند تا نگهداری تداوم پیدا کند.
وی در پایان گفت: موضوع «ناباروری مردان» از جمله موضوعات مهم است. همچنین طی ۳، ۴ سال اخیر باتوجه‌به ارزیابی‌های علمی (ساینتومتریکس) که انجام شده، پژوهشگاه رویان جهاد دانشگاهی جزء برترین مراکز انتخاب شد و بین ۵ تا ۱۰ مرکز اول دنیا قرار گرفت که در بسیاری از این تحقیقات سهم بسزایی داشته‌ایم.